Quantcast
Channel: ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Viewing all 51846 articles
Browse latest View live

Ήρα Βλάχου - Εργογραφία

$
0
0




Η Ήρα Βλάχου γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Έχει σπουδάσει παιδαγωγικά και έχει επάρκεια στην ελληνική νοηματική γλώσσα. Έχει δουλέψει σε δημόσιους και ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς καθώς και σε ΔΙΕΚ.

Το 2020 κυκλοφόρησε το πρώτο της λογοτεχνικό βιβλίο με τίτλο “Η Αλλαγή” από τις εκδόσεις 24 γράμματα και ακολούθησαν το παραμύθι “Ο γιατρός του γέλιου” και το βοήθημα για σπουδαστές των ΙΕΚ “Απαντήσεις στην Τράπεζα Θεμάτων του ΕΟΠΠΕΠ” στην ειδικότητα Βοηθών Βρεφοκόμων.

Τον Μάιο κυκλοφόρησε το βιβλίο της “Gemini” από τις εκδόσεις Υδροπλάνο.


Η ΑΛΛΑΓΗ

Περίληψη βιβλίου:

    Η δημοσιογράφος χτύπησε βιαστικά το κουδούνι.

    “Συγνώμη που άργησα, δεν έβρισκα το σπίτι”, είπε στον άντρα που άνοιξε την πόρτα.

    “Δεν πειράζει, δεσποινίς μου, περάστε. Σας είπα και στο τηλέφωνο ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε τη συνέντευξη μέσω skype.”

    “Ήθελα να σας δω από κοντά...”

    “Όλοι θέλουν να με δουν από κοντά”, είπε ο άντρας χαμογελώντας, “ακόμα και αυτοί που με χλευάζουν θέλουν να με δουν από κοντά... να πω στη σύζυγο να μας φτιάξει δυο καφεδάκια;”

     “Είναι εδώ η σύζυγος;”

    “Δεν με αφήνει ποτέ μόνο μου με νεαρές κυρίες. Με ζηλεύει πολύ και όχι άδικα”, συνέχισε ο άντρας ευδιάθετα, άλλωστε όπως βλέπετε, και η φύση, αλλά κυρίως η επιστήμη, έχουν κάνει θαύματα πάνω μου!”

    “Θα ήθελα να κάνω και σε εκείνη δυο ερωτήσεις, αλλά πρώτα θέλω να μιλήσω μαζί σας. Να μου πείτε τα πάντα! Και κυρίως, πώς αποφασίσατε να κάνετε μια τέτοια αλλαγή...”

    “Όλα θα σας τα πω... πρώτα όμως θα ήθελα να πω στον κόσμο να αλλάζει. Να αλλάζει την εμφάνισή του, να αλλάζει το μέσα του. Βέβαια, δεν μπορούν να κάνουν όλοι τη δική μου αλλαγή”, τόνισε ο άντρας γελώντας, αλλά όλοι μπορούμε να αλλάζουμε. Να αλλάζουμε απόψεις, συναισθήματα, να αλλάζουμε το λάθος με το σωστό και το σωστό με το λάθος. Μόνο οι αλλαγές μάς εξελίσσουν, μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους, μας πήγαίνουν παραπέρα”, είπε στο τέλος και άρχισε να ξετυλίγει το νήμα της ζωής του.

Από τη συγγραφέα:

Το βιβλίο “Η Αλλαγή” πραγματεύεται μια εγχείρηση αλλαγής φύλου. Μια γυναίκα χειρουργείται και γίνεται άντρας. Εστιάζει στηναποδοχή του κεντρικού ήρωα από τον περίγυρό του αλλά και από τον ίδιο του τον εαυτό. Το μήνυμα που θέλω να περάσω είναι ότι, αφού μπορεί να γίνει μια τόσο μεγάλη και ριζική αλλαγή, τότε σίγουρα και εμείς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε και να επιλύσουμε τα όποια προβλήματα μπλοκάρουν τη ζωή και την καθημερινότητά μας

Μικρό απόσπασμα από το βιβλίο:

 [...]  Δεν έπαψα όμως στιγμή να νιώθω αγόρι στο σώμα κοριτσιού. Είναι λάθος της φύσης και πρέπει να το διορθώσω. Εγώ θέλω να το κάνω. Για μένα. Μόνο για μένα. Ξέρω πως, και όταν το διορθώσω, πάλι δε θα είμαι άνδρας. Θα είμαι κάτι άλλο... Εγώ θα ξέρω πως έχω ζήσει δυο ζωές: Μία σαν αγόρι στο σώμα κοριτσιού και μία που θα ζω σαν άνδρας, που δε θα ξεχάσει ποτέ πως κάποτε υπήρξε κορίτσι. Λάθος της φύσης, αλλά και ένα προνόμιο που δεν το έχουν πολλοί... Δε συμφωνείς;”


Ο ΓΙΑΤΡΟΣ ΤΟΥ ΓΕΛΙΟΥ

Περίληψη:

    Ήταν εξαιρετικός επιστήμων ο κύριος Γελάκος! Με σπουδές στο εξωτερικό. Ήξερε τη γυμναστική του γέλιου, δηλαδή όταν οι άκρες των χειλιών τραβιούνται στο πλάι και μετά επιστρέφουν στη θέση τους και ένα και δύο με ρυθμό, επαναλαμβάνουμε την άσκηση μέχρι να μην μπορούμε να κρατηθούμε από τα γέλια. Ήταν σπουδαίος επιστήμων ο κύριος Γελάκος! Κι ας μη γελούσε ποτέ…

Από τη συγγραφέα:

    Ο κύριος Γελάκος είναι ο γιατρός της Γελαστούπολης. Σε αυτόν πήγαιναν τα παιδιά όταν έχαναν το γέλιο τους. Όταν έβγαιναν από το ιατρείο, δεν μπορούσαν να σταματήσουν το γέλιο, αλλά ούτε και να θυμηθούν πώς καταφερε ο γιατρός να τα κάνει να γελάσουν, όταν μάλιστα ο ίδιος δεν γελούσε ποτέ. Τα προβλήματα ξεκινουν όταν κακιά μάγισσα της πόλης κλέβει τα γέλια των παιδιών.

    Ένα παραμύθι για το γέλιο που είναι πηγή ζωής για μικρούς και μεγάλους!

Απόσπασμα από το βιβλίο:

    [...]  Μερικοί έλεγαν πως ο κύριος Γελάκος έκανε τον κλόουν, οι ασθενείς έσκαγαν στα γέλια κι έτσι γίνονταν καλά. Αλλά πώς να κάνει ο κύριος Γελάκος τον κλόουν αφού δεν γελούσε ποτέ;

    Άλλοι έλεγαν πως, ο κύριος Γελάκος έλεγε ανέκδοτα, οι ασθενείς ξεραίνονταν στα γέλια κι έτσι γίνονταν καλά. Αλλά πώς να πει ο κύριος Γελάκος ανέκδοτα αφού δεν είχε αστεία φωνή;

    Ένα ήταν το σίγουρο και αυτό το ήξεραν όλοι. Πως κάπου μέσα στο ιατρείο του, ο κύριος Γελάκος έκρυβε το μυστικό όπλο του γέλιου. Ένα πανίσχυρο όπλο που το χρησιμοποιούσε σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, δηλαδή όταν ο ασθενής ήταν πάρα πολύ στενοχωρημένος. Αλλά ποιό ήταν αυτό το πανίσχυρο όπλο; Κανείς δεν ήξερε…


ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΟΠΠΕΠ στην ειδικότητα ΒΟΗΘΟΣ ΒΡΕΦΟΚΟΜΟΥ

Από τη συγγραφέα:

    Είναι μια συλλογική δουλειά με τις συναδέλφους Δέσποινα Λαμπρινίδου – Γούναρη, Μαριάνθη Παπάδη και Μαριάνθη Πλειώνη.

  Το βοήθημα αυτό απευθύνεται κυρίως στους σπουδαστές των ΙΕΚ στην συγκεκριμένη ειδικότητα, αλλά και σε νηπιαγωγούς καθώς επίσης και σε όποιον αγαπάει να ασχολείται με παιδιά.


GEMINI

Περίληψη:

“Να σας ζήσουν, κυρία, να σας ζήσουν! Γερά και δυνατά! Μπορώ να τα δώ; Κουκλάκια είναι! Σας μοιάζουν, κυρία! Ο κύριος είπε πως θα διαλέξετε εσείς ονόματα!”

    “Το κορίτσι που ήρθε πρώτο, θα το ονομάσουμε Λίζα. Το αγόρι Αζίλ. Όνομα- καθρέφτης. Όταν κοιτάζονται στα μάτια, να βλέπουν τον εαυτό τους.”

    “Αυτό είναι σίγουρο,κυρία! Σαν δυο σταγόνες νερό μοιάζουν! Και μ'ένα σμπάρο, δυο τριγώνια! Θα κουραστείτε λίγο τώρα, αλλά μόλις ξεπεταχτούν, θα ηρεμήσετε!”

    “Πάψε, ανόητη! Παιδιά έκανα, όχι κουτάβια! Όταν είσαι γονιός δεν ηρεμείς ποτέ. Αέναος αγώνας είναι η ζωή κι εμείς η αθλητές της.”

Από την συγγραφέα:

    Δύο δίδυμα αδέρφια έχοντας ψυχρανθεί στο παρελθόν, συναντιούνται μετά από είκοσι χρόνια. 

    Ο Αζίλ ζει πλέον στην Κτιμένη Καρδίτσας μαζί με την κατά δεκαπέντε χρόνια μικρότερη σύζυγό του, ενώ η δίδυμη αδερφή του Λίζα, καταφθάνει ξαφνικά από την Αυστραλία και του ζητάει να μείνει μαζί του με την αιτιολογία οτι χήρεψε και πια είναι μόνη της στον κόσμο. Εν τω μεταξύ, η τυχαία – ή μήπως όχι; - άφιξη δύο επισκεπτών στο χωριό, γίνεται η αφορμή να βγουν στο φως μυστηκά που χρόνια ήταν καλά κρυμένα.

Απόσπασμα από το βιβλίο:

“Η Λίζα και ο Αζίλ”, ξεκίνησε να λέει η Λίζα έχοντας ένα πικρό χαμόγελο στα χείλη της, “όνομα- καθρέφτης. Στην αντανάκλαση να βλέπουμε ο ένας τον άλλον. Έτσι ήθελε η μάνα μας. Να είμαστε δεμένοι. Να είμαστε ένα. Και ήμασταν, αδερφέ, θυμάσαι; Όταν ήμασταν βρέφη. Στην ίδια κούνια. Σε εμβρυική στάση, με τα μέτωπά μας κολλημένα, έτσι κοιμόμασταν. Η μάνα μας έλεγε ότι έτσι κοιμόμασταν και την κοιλιά της, θυμάσαι που το έλεγε; Και σαν παιδιά, πάλι το ίδιο. Είδανε και πάθανε οι γονείς μας να μας μάθουν να κοιμόμαστε χώρια! Μας έβαλαν σε διαφορετικά δωμάτια, εσύ όμως, κάθε βράδυ, όταν όλοι είχαν κοιμηθεί, ερχόσουν στο δωμάτιό μου να κοιμηθούμε μαζί. Σε  εμβρυική στάση. Με τα μέτωπά μας ενωμένα. Σαν να θέλαμε να δούμε το ίδιο όνειρο. Πώς καταλήξαμε έτσι, αδερφέ;”



Βάνια Σύρμου - Ποιήματα

$
0
0





H Βάνια Σύρμου σπούδασε κλασσική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάζεται ως εκπαιδευτικός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην Εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου. Ασχολείται με τη διδακτική των φιλολογικών μαθημάτων, με μεταφράσεις από την αγγλόφωνη λογοτεχνία και τη λογοτεχνική συγγραφή. Έχει σχετικές δημοσιεύσεις σε πρακτικά παιδαγωγικών συνεδρίων, λογοτεχνικά περιοδικά, ιστολόγια και ανθολογίες. Μεταφράσεις της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μπιλιέτο. Τελευταία έκδοση συλλογής δικών της διηγημάτων έχει τον τίτλο «Τερματικός σταθμός και άλλα διηγήματα» από τις εκδόσεις Μπιλιέτο, 2019. Δικά της χαϊκού έχουν δημοσιευτεί στα λογοτεχνικό ηλεκτρονικά ιστολόγια:  diastixo.grbooksitting.gr , Περί ου, CultureBook,  στα Καλλιτεχνικά Ημερολόγια 2018 και  2019 των εκδόσεων tovivlionet και στο Ποιητικό ημερολόγιο 2021 "Με το βλέμμα των παιδιών"των εκδόσεων "Άπαρσις",στο Λογοτεχνικό Ημερολόγιο 2021 των εκδόσεων "Κέφαλος"και στην Ανθολογία «Τα χαϊκού της Άνοιξης» των εκδόσεων Ανεμολόγιο, 2021.



Τρία χαϊκού για το φθινόπωρο
                                                                                
Βάφτηκαν θαρρείς
με χρυσανθέμων χρώμα
μέρες του Οκτώβρη.

Φύλλα στο χώμα·
κίτρινο αφράτο στρώμα
σε πόδια γυμνά.

Μυρωδιά βροχής
σε μουσκεμένο χώμα·
φθινοπώριασε.

​Δημοσιευμένα στο
Booksitting.gr
https://booksitting.wordpress.com/2020/11/01/%ce%b2%ce%ac%ce%bd%ce%b9%ce%b1-%cf%83%cf%8d%cf%81%ce%bc%ce%bf%cf%85-%cf%84%cf%81%ce%af%ce%b1-%cf%87%ce%b1%cf%8a%ce%ba%ce%bf%cf%8d-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf-%cf%86%ce%b8%ce%b9%ce%bd%cf%8c%cf%80/

 

Πέντε χαϊκού για τον χειμώνα

Σύννεφα πυκνά∙
γκρίζα σιωπή χειμώνα
στο χώμα στάζει.

Ψίθυροι Βοριά
             
μες στης ελιάς τα φύλλα
         
ήχοι ασημιοί.

Ομίχλη πέφτει·
του βουνού περιμένω
να δω την κορφή.

 Ήλιος στους ώμους
μοιάζει δώρο απρόσμενο
χάδι χειμώνα.

Άνθη μυγδαλιάς
 
στον βοριά τόλμη λευκή∙
 
κρυφά ζηλεύω.
     

Δημοσιευμένα στο περιοδικό «Περί ου»

http://www.periou.gr/%CE%B2%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%8D%CF%81%CE%BC%CE%BF%CF%85-%CF%80%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B5-%CF%87%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%BC/

 

Xαϊκού της Άνοιξης

 

Πέταλα λεπτά

παπαρούνας θρόισμα

αίμα του αγρού.

 

Ν’ ακούσω θέλω

τι μου μηνά τ’ αηδόνι∙

σώπασε νύχτα!

 

Μ΄ άρωμα λευκό

γέμισαν τον κήπο μου

πλήθος γιασεμιά.

 

Δημοσιευμένα στην Ανθολογία «Τα χαϊκού της Άνοιξης», εκδόσεις Ανεμολόγιο, 2021


 

Πέντε χαϊκού για το καλοκαίρι

Κρυφτό, σαν παιδί
μες στα σοκάκια παίζει
το καλοκαίρι.

Στ’ ακροθαλάσσι
λόγια κρυφά γαλάζια
φλοίσβου ψίθυροι.

Μέρα χρυσαφιά
μάτια ηλιοτρόπια
στρέφομαι στο φως.

Νύχτα διάφανη•
αθόρυβα η σελήνη
τον χρόνο μετρά.

Στην άμμο αστράφτει
λευκό του θέρους θαύμα
θαλασσόκρινο.

 

Δημοσιευμένα στο BookSitting.gr
https://booksitting.wordpress.com/2021/06/02/%CE%B2%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%8D%CF%81%CE%BC%CE%BF%CF%85-%CF%80%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B5-%CF%87%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BA/


 
 
Τρία χαϊκού για ένα παιδί

Σφιχτά στη φούχτα
θησαυρό κρατάς κρυφό
βὠλους διάφανους.

Μπάλα φθαρμένη
ο κόσμος στα χέρια σου∙
πέτα την μακριά.

Σιωπά ο χρόνος∙
το ακίνητο βλέμμα σου
μου χαμογελά.

Δημοσιευμἐνα στο Ημερολόγιο Ποίησης 2021. Με το βλέμμα των παιδιών. Εκδόσεις Άπαρσις


 

Αμαλία Κέντρου - Ποιήματα

$
0
0




Η Αμαλία Κέντρου κατάγεται από τη Β. Ήπειρο ενώ τα τελευταία 20 χρόνια ζει μόνιμα στα Ιωάννινα. Σπούδασε κτηνιατρική το οποιο δεν το εξασκησε ενώ εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε ελληνικές εφημερίδες της μειονότητας και ως ανταποκρίτρια σε τηλεοπτικά κανάλια. Ασχολείται από νεαρή ηλικία με την λογοτεχνία ενώ στα 15 δημοσίευσε τα πρώτα της ποιήματα σε παιδικό περιοδικό συνεχίζοντας σε εφημερίδες και σε άλλα λογοτεχνικά έντυπα. Σήμερα, έχει πια διακριθεί σε διάφορους διαγωνισμούς ποίησης και λογοτεχνικών κειμένων. Παράλληλα, έργα της δημοσιεύονται ακόμα σε λογοτεχνικές ανθολογίες. Σύντομα εκδίδεται η πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο "αγναντεύοντας"και ολοκληρώνονται και 2 ακόμα ποιητικές συλλογές οι οποίες σύντομα θα είναι έτοιμες για έκδοση. Τα παρακάτω ποιήματα είναι από την ποιητική συλλογή "αγναντεύοντας".


Η ΑΜΥΓΔΑΛΙΆ ΚΑΙ  ΤΟ ΚΟΡΊΤΣΙ 

Λουλούδια της αμυγδαλιάς σας γελασ'ο Φλεβάρης
λίγες ακτίνες έδωσε και ζέστη παραπάνω
Σας γέμισε με άρωμα, με ομορφιά και χάρη
Να σας μυρίσουν οι καρδιές και να μην νιώθουν πόνο.

Κ'εσυ κορίτσι όμορφο, μπουμπούκι μέσ'το χιόνι
Δεν ξέρεις τι ναι πονηριά, χτενιζεσαι και βγαίνεις
Στολίζεις τα ξανθά μαλλιά μ'αμυγδαλιάς λουλούδια
Επίσκεψη στον έρωτα σε βλέπω να πηγαίνεις.

Λίγες οι μέρες ζεστασιάς, είναι τέλος Φλεβάρη
Ανθήσαν οι αμυγδαλές σαν Κρήτης μαντινάδες.
Φύσηξε άγρια ο Βοριάς, κατέστρεψε τα πάντα
και τα λουλούδια πάγωσαν, γίναν χιονιού νιφάδες.

Κ'εσύ που επισκεφθηκες τον έρωτα Φλεβάρη
ματωσες τα λουλούδια σου δίχως να τα φιλισεις
Μαζί με την αμυγδαλιά άδειασες την ψυχή σου
εσύ κορίτσι μοναχό παγωσες πριν ανθίσεις.


ΦΟΡΕΣΕ ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΟ

Φόρεσε ένα όνειρο και μαζί μου βγες 
Σταμάτα μιας Ανατολής  τον φωτεινό  της δρόμο
Απ την πηγή του ήλιου την καυτή  λάβα πιες
Και σήκωσε  τον θλιβερό  τον κόσμο μου στον ωμό.

Κ'αν σύννεφα σου κόψουν  του πάθους την ορμή
Άρχισε λίγο να γελάς  και να σκορπάς φεγγάρια 
Φιλιά μελιού, χάδια φωτιά και λίγο σιωπή
Σκησ'τις κουρτίνες γύρω μου να φύγουν τα σκοτάδια. 

Ουρανό παρ'αγκαλιά και μέθυσε τ'αστέρια
Τής νύχτας να'μαστ'εραστές και άγνωστοι  της μέρας
Βλέμματα ρίξε για βροχή και κράταμε  στα χέρια
Εμείς μαζί κ'ο έρωτας  παιδιά της ίδιας  τρέλας.


Δήμητρα Ποντίκη - Ποιήματα

$
0
0




Η Δήμητρα Ποντίκη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1979. Σπούδασε δημοσιογραφία στο “ Εργαστήρι Επαγγελματικής Δημοσιογραφίας και εργάστηκε σε εφημερίδες και ραδιόφωνο. Παράλληλα σπούδασε χορό και Θέατρο στην ανωτέρα δραματική σχολή “Θεατρική Τέχνη”. Με την ποίηση ασχολείται τα τελευταία χρόνια και αποτέλεσε γι’ αυτή το καλύτερο εκφραστικό μέσο του εσωτερικού της κόσμου, ψυχοθεραπεία, ελπίδα και καταφυγή. Εκκρεμεί η έκδοση της πρώτης της ποιητικής συλλογής με τίτλο “Ψυχικές ανατάσεις” από τις εκδόσεις “Ποιείν”.


ΠΟΙΗΜΑΤΑ


ΜΗ ΜΟΥ ΜΙΛΑΣ ΓΙΑ ΑΝΟΙΞΗ


Μη μου μιλάς για Άνοιξη,

τα λόγια σου πονάνε,

σαν του εχθρού λαβωματιά,

τρυπάνε την καρδιά μου,

όταν μια στάλα μύρωμα

για με δεν περισσεύει

μες στο περβόλι του μυαλού

π’ άφησα διψασμένο


Μη μου μιλάς για Άνοιξη!

Πάρ'το κλωνί βασιλικού

μου καίει τα ρουθούνια!

Πάρε τα άνθη μυγδαλιάς,

μου κόβουν την ανάσα

και σύρε, φύγε Άνοιξη

εδώ 'χει αγριοκαίρι,

βρεγμένο ματοτσίνορο

σαν έφυγε το ταίρι!


Τι λέω ο αθεόφοβος

τι λέω ο συφοριασμένος;

Συγχώρησε νυφούλα μου,

μοσχαναθρεμμένη,

το λόγο τούτο το μιαρό...

Πού είναι τα λιβάδια σου,

να 'ρθω να προσκυνήσω,

στόμα της παπαρούνας σου,

να το γλυκοφιλήσω!


Πού πάνε τα ρυάκια σου

να πάρουνε κι εμένα

και τα περβόλια του μυαλού

να τα’ χω δροσισμένα!

Στο πέρασμά σου, έαρ γλυκύ,

φωτίζεται όλη η πλάση,

έλα και πάρε με αγκαλιά

ο πόνος να περάσει!


ΜΟΝΗ


Στο μυαλό της ζει μια μοναξιά φόνισσα, 

το κορμί της χωρίς ανδρικά δαχτυλικά αποτυπώματα,

τα χείλη της αιώνια αφίλητα,

ο κρουστός λαιμός της χωρίς τα σημάδια του πάθους,

τα αυτιά της δεν ακούσανε ποτέ το σ’ αγαπώ,

ένα ξεχειλωμένο νυχτικό...

ένα άδειο νυφικό…κι αυτή; ένα φεγγάρι μισό που δεν θα γνωρίσει ποτέ του πανσέληνο!


ΕΚΕΙΝΟΣ

Χανόταν…. ο χρόνος σταμάτησε πάλι στης ακηδίας το λεπτοδείκτη και εκείνη έτρεμε σύγκορμη αφήνοντας τον πόνο ανεξέλεγκτο να σκάβει “λακκούβες” στην ψυχή της και τη λύπη να κεντά ανηλεώς το κορμί της... Και εκεί που όλα “μύριζαν” θάνατο, αμεριμνησία, εγκατάλειψη, ΕΘΕΆΘΗ! 

Εκτυφλωτικός, πάλλευκος, πάναγνος, φως σκορπούσε, το δωμάτιο πλημμύρισε από τις αστραφτερές ανταύγειες του ήταν σαν να κοιτά τον ήλιο μες τα μάτια χωρίς όμως να καίγεται, τέτοιο φως πρώτη της φορά αντίκριζε. 

Μήπως είχε παραισθήσεις αναρωτήθηκε μα η μορφή του ολοένα και πιο καθάρια γινόταν Θεέ μου τι πλάσμα, τι ανάστημα, τι θωριά πανέμορφη και αγνή σαν το νιογέννητο μωρό, ανεκλάλητη η ομορφιά του με νάματα ρέουσας Σοφίας! Πώς να τον περιγράψεις;

Έτεινε το χέρι του για να την σηκώσει από το κρεβάτι της χαυνότητας...άρχισε να της μιλά, τέτοιος γλυκασμός ψυχής, τέτοια ευλογία πως να την περιμένει αυτή που για ένα χρόνο είχε παραδώσει ψυχή και σώμα στην άφατη μελαγχολία!

“Ήρθε η ώρα να σηκωθείς” της είπε με φωνή τόσο γλυκιά τόσο ζεστή, σαν μελωδία ακουγόταν θαρρείς…. Τα μάτια της γέμισαν δάκρυα άρχισε να κλαίει γοερά. Και όσο έκλαιγε τόσο περνούσε και ο πόνος της, όσο έκλαιγε τόσο έκλαιγε και εκείνος…ο φύλακας Άγγελός της!!!


ΕΠΕΙΓΟΝ

Στέρεψαν οι λέξεις μου έτσι ξαφνικά, νομίζω με αποφεύγουν...Τις πένες άλλων ποιητών μονάχα καταδέχονται...τι κι αν τους είπα ότι είναι το οξυγόνο μου-η ανάσα μου είναι- μια μορφή ζωής κι αυτές, κυματοθραύστης της άδειας αγκαλιάς μου, νανούρισμα της μοναξιάς μου, η ίδια η ζωή μου! Με νιώθεις ποιητή μου;

Φίλεψέ με μια δυο λέξεις και θα σου δώσω ολόκληρο το ποίημα. Τον καημό μου ήθελα να πω και σκιάχτηκαν οι λέξεις! Να μάθεις να ζεις και χωρίς εμάς σαν να μου είπαν!!! Επείγον ποιητή μου φίλεψέ με μια δυο σου λέξεις δανεικές!!!


Πώς να μάθεις να αγαπάς το σώμα σου

$
0
0

 





Τι σημαίνει τελικά να αγαπάμε τον εαυτό μας; Τι σημαίνει να αγαπάμε το σώμα μας; Τι σημαίνει να φροντίζουμε το σώμα μας; Και πότε τελικά ξεπερνάμε τα όρια της φροντίδας και γίνεται εμμονή;

Αυτοφροντίδα

Αυτoφροντίδα και αγάπη του εαυτού μας δεν σημαίνει μόνο να πηγαίνουμε στο γυμναστήριο ή να κάνουμε δίαιτα με εμμονικό τρόπο.

Αυτoφροντίδα και αγάπη του εαυτού μας δεν σημαίνει να φροντίζουμε την υγιεινή του σώματός μας για να την προβάλλουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Αυτoφροντίδα και αγάπη του εαυτού μας δεν σημαίνει να γυμναζόμαστε μόνο για να αυξήσουμε τους followers μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τι είναι λοιπόν η αυτoφροντίδα και αγάπη του εαυτού μας;

Αυτoφροντίδα και αγάπη του εαυτού μας, άρα και του σώματός μας, σημαίνει χτίζω μία νέα φιλοσοφία ζωής στην οποία φροντίζω να προλαμβάνω τους κινδύνους.

Αυτoφροντίδα και αγάπη του εαυτού μας σημαίνει να έχουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, για να είμαστε και να μένουμε υγιείς.

Αυτoφροντίδα και αγάπη του εαυτού μας σημαίνει να επιλέγουμε να γυμναστούμε, για να νιώθουμε το σώμα μας υγιές.

Αυτoφροντίδα και αγάπη του εαυτού μας σημαίνει να έχουμε μία τακτικότητα στις ιατρικές μας εξετάσεις, γιατί η πρόληψη είναι μέγιστης σημασίας.

Αυτoφροντίδα, λοιπόν, και αγάπη του εαυτού μας, που είναι προσανατολισμένη σε εμάς, πηγάζει από εμάς και γίνεται για εμάς.

Αγάπη για το σώμα

Αγαπώ το σώμα μου, σημαίνει δεν το ταλαιπωρώ εμμονικά... το προφυλάσσω από τραυματισμούς, από ουσίες που μπορεί να με βλάψουν.

Αγαπώ το σώμα μου, σημαίνει το εκτιμώ και εστιάζω στα μακροπρόθεσμα και όχι στα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα.

Αγαπώ το σώμα μου, σημαίνει δεν το κουράζω, δεν το εξαντλώ.

Μαθαίνοντας να αγαπάμε το σώμα μας, μαθαίνουμε να το προστατεύουμε.

Μαθαίνουμε να το προστατεύουμε στην ουσία:

  • από την υπερβολή,
  • από τις ανασφάλειές μας,
  • από τη χαμηλή μας αυτοεκτίμηση,
  • από τους φόβους μας για την απόρριψη και την μοναξιά,
  • από την ανάγκη μας να επιβεβαιωνόμαστε μέσα από τα μάτια των άλλων...

Πώς μπορεί άραγε ένας άνθρωπος να νιώσει ότι επιβεβαιώνεται εάν δεν έχει επιβεβαιώσει εκείνος τον εαυτό του πρώτα, αν δεν νιώθει καλά με τον εαυτό του;

Πώς μπορεί άραγε κάποιος να νιώσει ότι επιβεβαιώνεται εάν επιβεβαιώνεται μέσα από τις επιδοκιμασίες των άλλων, μέσα από την επιβράβευση των άλλων;

Στην ουσία αυτός ο άνθρωπος χτίζει την αυτοεικόνα του και την αυτοεκτίμησή του μέσα από τους άλλους.

Ατέλειες και τέλεια σώματα

Και τι γίνεται όμως αν έχεις ατέλειες ή αν δεν έχεις το τέλειο σώμα ή αν δεν έχεις την τέλεια εμφάνιση ή τα τέλεια ρούχα;

Στη ζωή σου θα συναντήσεις πολλούς που θα έχουν άποψη και θα πάρουν θέση για το σώμα σου, για τα ρούχα σου, για τα μαλλιά σου, για τη φωτογραφία σου, για τη δουλειά σου, για τις σπουδές σου, για τις διαχειρίσεις σου, για τη σχέση σου, για τις επιλογές σου...

Στη ζωή σου θα συναντήσεις πολλούς που θα πάρουν θέση και θα σε σχολιάσουν...

Να τους ακούσεις...

Να ακούσεις όμως αυτούς που θα έχουν να σου δώσουν επιχειρήματα, που θα αξιολογήσουν με βάση επιχειρήματα και δεν θα κρίνουν… γιατί η κριτική συχνά στιγματίζει, εγκλωβίζει και δεν εξελίσσει.

Να τους ακούσεις, λοιπόν, και να εστιάσεις σε πράγματα, σε πεδία που θα μπορέσουν να σε εξελίξουν για να βελτιωθείς, γιατί θα υπάρξουν πολλοί άγνωστοι που απλά ενδιαφέρονται να κρίνουν, που αντί να διορθώνουν τις ατέλειες τις χαρακτηρίζουν…

Είσαι το κίνητρο της ζωής σου

Αυτός είσαι εσύ λοιπόν... με τις ατέλειές σου, με τα αδύναμα και τα αδύνατα σημεία σου, με τα καλά και τα δυνατά σου σημεία.

Αυτός είσαι εσύ με το σώμα σου, που σε στηρίζει και που πρέπει να μάθεις να το στηρίζεις και να το αγαπάς και εσύ.

Αυτός είσαι εσύ που πρέπει να αγαπάς το σώμα σου, όπως το μυαλό σου, να το φροντίζεις, να το εξελίσσεις.

Αυτός είσαι εσύ που χωρίς υπερβολές θα πρέπει να αποφεύγεις να εξαντλείς τον εαυτό σου... γιατί θα πρέπει εσύ να πιστέψεις ότι αξίζεις τα καλύτερα για να έχεις την βεβαιότητα ότι πρέπει και μπορείς να τα διεκδικήσεις.

Αυτός είσαι εσύ που χρησιμοποιώντας πρότυπα ζωής και κίνητρα, θα πρέπει να γίνεις εσύ το κίνητρο για τη ζωή σου. Αυτός είσαι εσύ που στη ζωή σου θα συναντήσεις πολλούς σκοπέλους, δαίμονες και σκοτεινά σημεία, θα επηρεαστείς και θα αποπροσανατολιστείς, όμως μόνο αν αγαπάς τον εαυτό σου και το σώμα σου δε θα χάνεις ποτέ το στόχο σου... γιατί ο στόχος σου ουσιαστικά θα είναι να σε φροντίζεις.

Αυτός είσαι εσύ, που πάντα θα πρέπει να έχεις στο μυαλό σου ότι πρέπει να μάθουμε να αγαπάμε τον εαυτό μας και να το βλέπουμε στις επιλογές μας.


Σολταρίδου Ελένη, Ψυχολόγος, https://www.psychology.gr

Περισσότερες συμβουλές εδώ.

Πώς να εμπνεύσεις τους μαθητές σου

$
0
0




«Τα έργα πρέπει να μετράς κι όχι τα χρόνια!» Σοφοκλής                                           

Μέσα από τα έντονα γεγονότα των τελευταίων δύο χρόνων που διανύουμε, ακούστηκε η παραπάνω φράση. Ακούστηκε μέσα σε έναν λόγο τόσο μεστό και ωραία δομημένο, που ένα αίσθημα έντονης χαράς και ενθουσιασμού ένιωσα να με κατακλύζει.

Ένιωσα χαρά και ενθουσιασμό γιατί μέσα στο δημόσιο γίγνεσθαι ακούγονται και τέτοιες ωραίες φωνές που σε εξυψώνουν και σε γεμίζουν αισιοδοξία και ελπίδα.

Ταυτόχρονα όμως μπήκα σε σκέψεις αναφορικά και με τη δική μου δουλειά. Συχνά εμείς οι εκπαιδευτικοί έχουμε την «απαίτηση» από τους μαθητές μας να μας υπακούν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται μέσα στην έννοια της «υπακοής». Αναρωτήθηκα λοιπόν, τι έχουμε κάνει από τη μεριά μας εμείς οι εκπαιδευτικοί, παιδαγωγοί, δάσκαλοι, για να έχουμε αυτή την «απαίτηση»;

Τα είδη του σεβασμού

Ταπεινή προσωπική μου σκέψη είναι πως αυτό προκύπτει μέσα από τη βαθιά ριζωμένη άποψη του σεβασμού. Σεβασμός στις μεγαλύτερες ηλικίες. Αυτοί ξέρουν περισσότερα και καλύτερα από εσένα. Κανείς δεν είπε το αντίθετο. Αλλά είμαστε τόσο σίγουροι ότι αυτό ισχύει πάντα και για όλα;

Θεωρώ λοιπόν, πως υπάρχουν δύο είδη σεβασμού.

Υπάρχει ο σεβασμός που δείχνεις σε κάποιον, οποιονδήποτε καθώς οφείλεις να τον σέβεσαι ως ξεχωριστή και διαφορετική οντότητα και ο σεβασμός που δείχνεις σε κάποιον επειδή τον κέρδισε.

Αναρωτιέμαι, λοιπόν, δεν θα λειτουργούσε καλύτερα η εκπαιδευτική διαδικασία αν αφιερώναμε χρόνο πρώτα στο να κερδίσουμε το σεβασμό των μαθητών μας; Θα προτιμούσα να το αναλύσω μέσα από ένα παράδειγμα προσωπικής εμπειρίας.

Χρειάστηκε, λοιπόν, μια φορά να διδάξω σε ένα σύνολο μαθητών στην προεφηβεία το «χ+5=10». Τι μας κάνει όμως να πιστεύουμε ότι το παραπάνω ερώτημα/πληροφορία απασχολεί τους μαθητές μας; Γιατί να βρίσκεται στις προτεραιότητες τους; Δεν έχουν πιο σημαντικά προβλήματα να τους απασχολούν; Φυσικά και έχουν!

Πολλές φορές ξεχνάμε πως είναι να είσαι παιδί και μετέπειτα έφηβος. Κατά τη γνώμη μου δεν θα έπρεπε. Οφείλεις να διατηρείς αυτό το παιδικό, εφηβικό αίσθημα μέσα σου αν θέλεις να προσεγγίσεις λειτουργικά τους μαθητές σου.

Οι δάσκαλοι που θυμόμαστε για πάντα

Για σκέψου ποιους δασκάλους και καθηγητές θυμάσαι ακόμα και σήμερα; Ποιοι σου έκαναν μεγαλύτερη εντύπωση και σε επηρέασαν περισσότερο; Αυτοί που σου έδιναν διαταγές και σου μιλούσαν με υπεροψία ή αυτοί που ασχολήθηκαν πραγματικά μαζί σου, σε γνώρισαν και έκαναν  τη διδασκαλία διασκεδαστική, ένα παιχνίδι;

Μην το ξεχνάς ήσουν παιδί τότε! Απευθύνεσαι σε παιδιά σήμερα!

Δεν νιώθεις ότι αυτούς τους δασκάλους τους γνωρίζεις περισσότερο; Όχι σαν δασκάλους, αλλά σαν ανθρώπους; Δεν νιώθεις ότι και αυτοί σε γνωρίζουν περισσότερο σαν άνθρωπο;

«Γιατί συμβαίνει αυτό;» ίσως να αναρωτιέσαι. Γιατί αφέθηκαν, γιατί αυτοί οι δάσκαλοι δεν κρύφτηκαν, δεν φοβήθηκαν να σου δείξουν τον πραγματικό εαυτό τους, σε άφησαν να τους γνωρίσεις. Έριξαν τις άμυνες σου και τους δικούς σου φόβους, γιατί στην πραγματικότητα σου έδωσαν ένα πολύ μεγαλύτερο και ουσιώδες μάθημα από την ύλη του μαθήματος.

Σου έδειξαν τον δρόμο να μη φοβάσαι να δείξεις τον πραγματικό εαυτό σου.

Προσωπικά η πρώτη μου επαφή με τη φυσική δεν ήταν και η ιδανικότερη και αυτό με ακολούθησε σε όλη τη μαθητική μου ζωή. Υπήρξαν όμως κάποιοι δάσκαλοι, που έδιωξαν όλους τους φόβους από το μυαλό μου.

Μου έδειξαν πως:

  • Δεν είναι κακό να φοβάσαι!
  • Δεν είναι κακό να μην ξέρεις!
  • Δεν είναι κακό να ρωτάς, καμιά ερώτηση δεν είναι «χαζή»!
  • Δεν είναι κακό να κάνεις λάθη!

Αυτοί οι δάσκαλοι μου έμαθαν φυσική, γιατί με κέρδισαν. Κέρδισαν τον πραγματικό σεβασμό μου και όχι τον τυπικό.

Όταν προβληματίζεσαι για κάτι λόγου χάρη:

  •  «Γιατί οι μαθητές μου δεν με ακούνε;»
  • «Γιατί οι μαθητές μου δεν με σέβονται;»

«Μην αναρωτιέσαι το γιατί, το γιατί δημιουργεί περισσότερα προβλήματα. Σκέψου το πώς. Το πώς σου δίνει τις λύσεις.» (Ξενάκης, 2018)

  • «Πώς θα με ακούσουν οι μαθητές μου;»
  • «Πώς θα κερδίσω τον σεβασμό τους;»

«Δεν μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματα μας ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο σκέψης που χρησιμοποιήσαμε για να τα δημιουργήσουμε.» Albert Einstein  

Δεν είναι κακό να κάνεις λάθη

Πώς χρησιμοποίησα λοιπόν το παράδειγμα των δικών μου δασκάλων στους μαθητές μου; Πώς τους έδειξα ότι δεν είναι κακό να κάνεις λάθη και πως κανείς δεν είναι τέλειος; Κάνοντας λάθη μπροστά τους, χωρίς να προσπαθώ να τα κρύψω με θυμό και φωνές.

Μια φορά ξέχασα να δώσω το λόγο σε ένα παιδί. Είχε μιλήσει όλη η τάξη εκτός από αυτό. Το είχα προσπεράσει.

Το παιδί αφού περίμενε υπομονετικά τη σειρά του, στο τέλος μου είπε όλο παράπονο: «Κύρια εμένα δεν μου είπατε να μιλήσω!»

Η αντίδραση μου ήταν η εξής: «Συγγνώμη αστέρι μου δεν το ήθελα, είδες που και η κυρία μπερδεύεται; Είδες που και η κυρία κάνει λάθη;»

Η αντίδραση του ήταν εξής: Σηκώθηκε τρέχοντας με αγκάλιασε και μου είπε: «Δεν πειράζει κυρία, όλοι κάνουμε λάθη, μη στεναχωριέστε, εγώ σας αγαπάω και με τα λάθη σας!»

Γιατί στερείς από τον εαυτό σου αυτό το δικαίωμα; Γιατί στερείς από τον εαυτό σου τη χαρά να συνδεθείς με το μεγαλείο της παιδικής ψυχής; Γιατί στερείς από τον εαυτό σου τη χαρά να συνδεθεί με το παιδί μέσα σου; Όταν σταματήσεις να είσαι τόσο αυστηρός/ή με τον εαυτό σου, θα σταματήσεις να είσαι και τόσο αυστηρός/ή με τους μαθητές σου!

Πώς να κάνεις τους μαθητές να ενδιαφερθούν για το μάθημα

Για να επανέλθω λοιπόν στο αρχικό μου παράδειγμα. Πώς έκανα ή τουλάχιστον προσπάθησα να κάνω τους μαθητές μου να ενδιαφερθούν για το «χ+5=10»;

Αφιέρωσα τα πρώτα 10 λεπτά του μαθήματος για να συζητήσω με τα παιδιά ένα θέμα που τους απασχολεί αυτήν την περίοδο της ζωής τους και που είναι πολύ σημαντικό για αυτά. Μπορεί να είναι τα social media που κατακλύζουν τη ζωή τους, μπορεί να είναι οι φόβοι τους, τα άγχη τους. Μπορεί να είναι κάτι άλλο. Κι αν δεν ξέρεις τι μπορεί να είναι, μπορείς απλά να τα ρωτήσεις.

Μόλις βρήκαμε το θέμα συζήτησης, παρατήρησα πως όλα τα βλέμματα των παιδιών ήταν καρφωμένα επάνω μου.

Ακόμα και του πιο ζωηρού, που με δυσκολεύει περισσότερο στο να κερδίσω την προσοχή του, αλλά ταυτόχρονα με κάνει και καλύτερη δασκάλα. Μιλούσα για κάτι που τους απασχολεί.

Ανέφερα παραδείγματα από τη δική μου παιδική ηλικία. Ίσως να τους έδινα κάποιες απαντήσεις. Ίσως να ένιωθαν ανακούφιση για τα συναισθήματα τους, γιατί έβλεπαν ότι δεν είναι οι μόνοι που νιώθουν έτσι, αλλά ότι όλοι μοιραζόμασταν το ίδιο συναίσθημα. Ότι δεν είναι κακό να νιώθεις έτσι, αλλά απολύτως φυσιολογικό. Ακούστηκε η άποψη τους.

Αυτό διήρκεσε τα πρώτα 10 λεπτά ενός μαθήματος 60 λεπτών. Μην αγχώνεσαι, το ξέρω ότι σε πιέζει ο χρόνος και η ύλη. Σκέψου όμως ότι αυτά τα 10 λεπτά τα γλιτώνεις από τη μάταιη προσπάθεια σου να επιβληθείς, όταν δεν έχεις κερδίσει τον σεβασμό των μαθητών σου.

Θα σε εκπλήξει το πως θα θελήσουν να συμμετέχουν τα παιδιά στη μαθησιακή διαδικασία.

Ακόμα και αυτοί που συνήθως απαξιούν να συμμετέχουν στη μαθησιακή διαδικασία, αν όχι στο σύνολο της, αλλά σε σημαντικό μέρος της θα το κάνουν. Τους πιάνει στο φιλότιμο, αφού θέλησες να τους πλησιάσεις και να τους γνωρίσεις. Αφού τους άφησες να σε γνωρίσουν λίγο παραπάνω, νιώθουν και οι ίδιοι την επιθυμία να σου δείξουν την ανάλογη προσοχή.

Άλλωστε τους έχεις δείξει ήδη το «πώς». Τους έχεις δώσει το παράδειγμα.

Όταν λοιπόν έχεις καταφέρεις να έχεις τα μάτια όλων των μαθητών σου στραμμένα επάνω σου, τότε και μόνον τότε ίσως και να καταφέρεις να τους κάνεις πραγματικά να ενδιαφερθούν γιατί το «χ+5=10»!


Πηγές

Adams, M.  (2017) Άλλαξε ερωτήσεις άλλαξε ζωή, Μεταφρασμένο από τα Αγγλικά από Ν. Οράτου, Αθήνα: Διόπτρα

Hot Dog - Σεμινάριο Αυτοβελτίωσης (2018) [Πρόγραμμα YouTube]


Συγγραφή: Ιωάννα Μαμουλίδου, Ειδική Παιδαγωγός


Περισσότερες συμβουλές εδώ.

Πανελλήνιες και άγχος - Πρακτικός οδηγός επιβίωσης για μαθητές και γονείς

$
0
0

 




Η Γ'Λυκείου είναι μια χρονιά εξαιρετικά αγχωτική για τους περισσότερους μαθητές. Οι έφηβοι καλούνται αφενός να διαχειριστούν ένα πρόγραμμα φορτωμένο με διάβασμα και φροντιστήρια και αφετέρου να επιλέξουν το πεδίο σπουδών που θα ακολουθήσουν, δρομολογώντας έτσι την επαγγελματική τους πορεία.

Σαν να μην έφτανε όμως το δικό τους άγχος, συχνά έχουν να διαχειριστούν και την αγωνία των γονιών τους, που ουκ ολίγες φορές είναι ακόμη μεγαλύτερη και από αυτή των ίδιων των μαθητών!

Επίδραση άγχους

Το άγχος βέβαια είναι ένα συναίσθημα, όχι μόνο φυσιολογικό αλλά και ιδιαίτερα χρήσιμο, αφού μας κινητοποιεί, μας κρατάει σε εγρήγορση και έτσι μας οδηγεί σε καλύτερη επιδοση. Όταν όμως είναι πάνω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο που μπορούμε να διαχειριστούμε, παύει να είναι βοηθητικό και γίνεται δυσλειτουργικό. Αυτό σημαίνει ότι επηρεάζει αρνητικά τη συγκέντρωση, τη μνήμη και τελικά τη συνολική μας απόδοση, ενώ μπορεί να προκαλέσει και ενοχλητικά συμπτώματα (π.χ. ψυχοσωματικά όπως πονοκεφάλους, δύσπνοια κ.α., ή συναισθηματικά όπως ευσυγκινησία, ευερεθιστότητα κ.τ.λ.). Επομένως, ένας πιο ρεαλιστικός στόχος για τη διαδικασία των εξετάσεων θα ήταν, όχι να μην έχουμε καθόλου άγχος αλλά να μπορούμε να το διαχειριστούμε όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά.

Τι μπορούν να κάνουν οι μαθητές για να διαχειριστούν πιο αποτελεσματικά το άγχος τους;

Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να κάνουν οι μαθητές πριν τις εξετάσεις είναι είναι φυσικά μια καλή προετοιμασία με μεθοδικότητα και πρόγραμμα. Η καλή προετοιμασία συμβάλει θετικά στην αυτοπεποίθηση και κατ'επέκταση στη μείωση του άγχους.

Σωστή διατροφή. Ψάρια, ξηροί καρποί, ζυμαρικά, γαλακτοκομικά (ειδικά τα τυριά), χυμοί, φρέσκα φρούτα και λαχανικά βοηθάνε στη διατήρηση της σωστής πνευματικής λειτουργίας, στη βελτίωση της διάθεσης και στην αντιμετώπιση του στρες. Αυτή η περίοδος δεν ενδείκνυται για αυστηρές δίαιτες, οι οποίες χρειάζεται να αποφεύγονται όπως και η υπερβολική κατανάλωση καφέ, αφού μπορεί να προκαλέσει επιπλέον νευρικότητα και ανησυχία. Ένα καλό πρωινό είναι απαραίτητο.

Αρκετός ύπνος. Ένας καλός ύπνος (τουλάχιστον οχτώ ώρες) βελτιώνει τη μνήμη, τη σκέψη και τη συγκέντρωση και ωφελεί πολύ περισσότερο από το υπερβολικό διάβασμα “της τελευταία στιγμής” τη νύχτα πριν από την εξέταση! Το μεσημέρι όμως, αν νιώθουμε την ανάγκη να κοιμηθούμε, καλό είναι να μην το κάνουμε για περισσότερο από 60 λεπτά, γιατί κάτι τέτοιο οδηγεί σε δυσκολία επανέναρξης διαβάσματος.

"Φόρτιση μπαταριών". Η προετοιμασία για τις πανελλήνιες μοιάζει περισσότερο με μαραθώνιο, παρά με "κατοστάρι", πράγμα που σημαίνει ότι για να μπορέσει κανείς να ανταποκριθεί σ'αυτή τη μεγάλη σε διάρκεια προετοιμασία είναι απαραίτητο να φορτίζει τις μπαταρίες του. Γι'αυτό και είναι χρήσιμο οι μαθητές να έχουν μια ημέρα (ή τουλάχιστον μισή μέρα, το Σάββατο ή την Κυριακή) τελείως ελεύθερη για τον εαυτό τους, να πιουν έναν καφέ με φίλους ή να κάνουν κάτι άλλο που τους ευχαριστεί.

Στάση σώματος και σωματική άσκηση. Η κατάλληλη στάση για διάβασμα είναι με τη σπονδυλική στήλη όσο το δυνατόν πιο όρθια. Το σκύψιμο περιορίζει την αναπνοή μας αλλά και την καλή κυκλοφορία του αίματος, οπότε έχει άμεση συνέπεια στην πνευματική διαύγεια. Επίσης είναι χρήσιμο περιστασιακά να διακόπτουμε για λίγα λεπτά τη μελέτη για λίγες ασκήσεις και κίνηση, που θα βελτιώσει την οξυγόνωση του εγκεφάλου και την κυκλοφορία του αίματος. Η ήπια σωματική άσκηση επίσης βοηθάει πολύ.

Συνειδητές αναπνοές. Μια από τις πιο εύκολες και αποτελεσματικές τεχνικές για τη μείωση του άγχους είναι οι συνειδητές αναπνοές, οι οποίες  βασίζονται σε τεχνικές γιόγκα. Χαλαρώνοντας τα χέρια και τους ώμους, συγκεντρωνόμαστε σε κάθε μας αναπνοή. Εισπνέουμε από τη μύτη φουσκώνοντας την κοιλιά και μετά το στήθος με αέρα. Εκπνέουμε πάλι από τη μύτη αργά και φυσικά. Επαναλαμβάνουμε μερικές φορές. Mε αργές, ολοκληρωμένες εκπνοές, ο παλμός της καρδιάς μειώνεται, η πίεση του αίματος χαμηλώνει και αυτή η φυσιολογική διαδικασία μέσω της αναπνοής αποκαθιστά την ομοιόσταση του σώματος και οδηγεί σε μείωση του άγχους.

Τεχνικές χαλάρωσης. Καθόμαστε αναπαυτικά, κλείνουμε τα μάτια και σφίγγουμε όσο πιο δυνατά μπορούμε το δεξί μας χέρι σε γροθιά για 5". Μετά αφήνουμε όλους τους μυς του χεριού μας να χαλαρώσουν τελείως. Παρατηρούμε τη διαφορά ανάμεσα στην ένταση και τη χαλάρωση. Επαναλαμβάνουμε τουλάχιστον 2 φορές. Κάνουμε το ίδιο και με το αριστερό μας χέρι. Προχωρούμε διαδοχικά και στα άλλα μέρη του σώματος (τις γάμπες, τους μηρούς, την κοιλιά, το πρόσωπο κτλ.) σφίγγοντας και χαλαρώνοντας, μένοντας πάντα συγκεντρωμένοι στην αναπνοή μας. Έχοντας κλειστά τα μάτια, φανταζόμαστε τον εαυτό μας σε όποιο μέρος θα θέλαμε να ήμασταν (π.χ. στις διακοπές, σε μια παραλία, με ένα αγαπημένο πρόσωπο κτλ.).

Θετικές σκέψεις. Είναι σημαντικό να αποφεύγουμε την καταστροφολογία (π.χ. "δεν θα γράψω τίποτα", "δεν θα περάσω"κτλ.), γιατί έτσι συχνά προκαλούμε οι ίδιοι άθελά μας το αρνητικό αποτέλεσμα ("αυτοεκπληρούμενη προφητεία"). Όταν λοιπόν πιάνουμε τον εαυτό μας να σκέφτεται με αυτόν τον τρόπο, χρειάζεται να τον σταματάμε λέγοντας μέσα μας "σταμάτα"ή "stop"και να αντικαθιστούμε αυτές τις σκέψεις με θετικές (π.χ. "έχω προετοιμαστεί πολύ καλά", "θα πάω να κάνω ότι καλύτερο μπορώ"κτλ.). Επίσης, όταν νιώθουμε ότι μας κυριεύει το άγχος, μπορούμε να επαναλάβουμε εσωτερικά κάποια λέξη ή φράση που μας ηρεμεί όπως "ήρεμα", "χαλαρά"και να υπενθυμίζουμε τον εαυτό μας ότι εμείς ελέγχουμε την κατάσταση και όχι το αντίθετο.

Νοητική αναπαράσταση. Μια άλλη ιδέα είναι να κάνουμε μια νοητική αναπαράσταση των πραγματικών συνθηκών. Όσο πιο συχνά δηλαδή φανταζόμαστε με λεπτομέρειες τις εξετάσεις, τόσο πιο πολύ εξοικειωνόμαστε με αυτές. Γιατί αυτό που μπορούμε να  αντιμετωπίσουμε στη φαντασία μπορούμε πιο εύκολα να το κάνουμε και στην πραγματικότητα. Επίσης, τις στιγμές που νιώθει ο μαθητής ότι δεν αντέχει άλλο και έχει μπουχτίσει από τη διαδικασία της προετοιμασίας, μπορεί να κάνει ένα μικρό διάλειμμα και να φανταστεί τη ζωή του ως φοιτητής. Οραματιζόμενος τις θετικές εμπειρίες που θα ζήσει όταν επιτύχει τον στόχο του, του δίνει κουράγιο θα συνεχίσει την προσπάθειά του.


Την ημέρα των εξετάσεων...

Φροντίζουμε να ξυπνήσουμε και να ετοιμαστούμε εγκαίρως, για να μην έχουμε και το επιπρόσθετο άγχος αν θα προλάβουμε. Άλλωστε βιασύνη και εκνευρισμός βλάπτουν τη συγκέντρωση.

Το διάβασμα της τελευταίας στιγμής πριν μπει κανείς στην αίθουσα ή το πρωί λίγο πριν φύγει από το σπίτι αυξάνει το άγχος. Γι'αυτό και το αποφεύγουμε, όπως και τους συμμαθητές που μεταδίδουν στρες. Προτιμούμε ήρεμα και χαλαρά άτομα.

Όταν πάρουμε τα θέματα μπροστά μας, ξεκινάμε από αυτά που μας φαίνονται πιο εύκολα. Διαβάζουμε το κάθε θέμα προσεκτικά, υπογραμμίζοντας τις λέξεις-κλειδιά.

Αν ξεχάσουμε κάποια λέξη ή κολλήσουμε κάπου, αφήνουμε κενό και συνεχίζουμε, με σκοπό να επανέλθουμε μετά (αρκεί να βάλουμε ένα σημάδι, για να το θυμηθούμε). Εφόσον το ξέρουμε, θα μας έρθει αυτόματα αργότερα.

Αφού απαντήσουμε σε κάποιο ερώτημα, διαβάζουμε άλλη μία φορά την εκφώνηση, για να σιγουρευτούμε ότι απαντήσαμε σ'αυτά που ρωτάει ή ότι δεν παραλείψαμε κάτι.

Αν δεν προλαβαίνουμε, δεν είμαστε σίγουροι για κάποια απάντηση ή ξέρουμε λίγα μόνο πράγματα, γράφουμε ό,τι γνωρίζουμε. Είναι σίγουρα προτιμότερο από το να μην απαντήσουμε καθόλου.

Προσέχουμε την εμφάνιση του γραπτού μας, γράφοντας ευανάγνωστα και τακτικά. Ένα καλογραμμένο γραπτό ανεβαίνει στην εκτίμηση του βαθμολογητή.

Τελειώνοντας, διαβάζουμε πάλι με προσοχή το γραπτό μας πριν το παραδώσουμε, γιατί όλο και κάτι θα βρούμε να διορθώσουμε.

Εκμεταλλευόμαστε όλο το χρόνο που έχουμε στη διάθεσή μας. Σε καμία περίπτωση δεν είναι μαγκιά να τελειώσουμε γρήγορα. Μαγκιά είναι να το παλέψουμε μέχρι το τέλος και να κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε.

Αν κατά τη διάρκεια της εξέτασης αισθανθούμε ότι το άγχος μας ανεβαίνει σε πολύ υψηλά επίπεδα, εφαρμόζουμε τις συνειδητές αναπνοές και κάποιες από τις τεχνικές χαλάρωσης (βοηθάει να έχουμε κάνει εξάσκηση από πριν στο σπίτι, ώστε να ξέρουμε πως λειτουργούν).

Αφού τελειώσει η κάθε εξέταση, κάνουμε ένα δώρο στον εαυτό μας π.χ. μια βόλτα μ'έναν φίλο. Επιτρέπουμε στον εαυτό μας να χαλαρώσει για λίγο, πριν αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε για την επόμενη μέρα.

Να θυμόμαστε πάντα ότι οι δικοί μας άνθρωποι μας αγαπούν έτσι κι αλλιώς και είναι περήφανοι για μας, για την προσπάθεια που έχουμε κάνει, άσχετα με το αποτέλεσμα των εξετάσεων!

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν τα παιδιά τους;

Ο ρόλος των γονιών αυτή την περίοδο είναι πολύ σημαντικός, καθώς καλούνται να συμπαρασταθούν στα παιδιά τους και να τους παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη. Τι σημαίνει όμως πρακτικά αυτό;

Είμαστε καλοί ακροατές. Φροντίζουμε να είμαστε διαθέσιμοι, πρώτα για να ακούσουμε τα παιδιά μας και μετά για να τα συμβουλεύσουμε. Ο γονιός χρειάζεται να είναι ένα μεγάλο αυτί για να μπορούν τα παιδιά να εκφράσουν το στρες, τις αγωνίες και τους φόβους τους. Το να νιώθουν άνετα να το κάνουν αυτό σε μας, ώστε να αποφορτιστούν, είναι πολλές φορές πιο σημαντική βοήθεια από το να τους δώσουμε κάποια συμβουλή.

Στηρίζουμε τις επιλογές τους. Σεβόμαστε τις επιθυμίες των παιδιών, ακόμη κι αν δεν συμφωνούμε μαζί τους. Φυσικά μπορούμε να πούμε τη γνώμη μας όταν ρωτηθούμε, αλλά αποφεύγουμε να τα φορτώνουμε με τις δικές μας προσδοκίες. Έτσι και αλλιώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια θα είναι η κατάσταση στο μέλλον και ποια επαγγέλματα για παράδειγμα θα έχουν ζήτηση σε δέκα χρόνια. Οπότε ας αφήσουμε τα παιδιά να επιλέξουν ένα αντικείμενο που τους ενδιαφέρει.

Μεταφέρουμε αισιοδοξία. Δεν είναι η κατάλληλη περίοδος για απαισιόδοξα σχόλια του τύπου “σε όποια σχολή και αν περάσεις, άνεργος θα είσαι”. Μια τέτοια στάση από τους γονείς, οδηγεί σε μείωση της προσπάθειας από την πλευρά των παιδιών, αφού θεωρούν μάταιο το να προσπαθήσουν παραπάνω.

Προσφέρουμε ηρεμία. Σεβόμαστε την προσπάθεια του παιδιού προσφέροντας ένα κατάλληλο περιβάλλον για διάβασμα, π.χ. δεν παρακολουθούμε πολύ δυνατά τηλεόραση ή δεν προσκαλούμε κόσμο στο σπίτι την ώρα που το παιδί μας διαβάζει. Δείχνουμε λίγη περισσότερη υπομονή και κατανόηση στα συναισθηματικά του ξεσπάσματα και γενικά αποφεύγουμε τις εντάσεις στο σπίτι τη συγκεκριμένη περίοδο, ώστε να παρέχουμε ένα όσο το δυνατόν πιο ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον.

Δεν είμαστε εμείς που εξεταζόμαστε!  Πολύ συχνά οι γονείς αναφερόμενοι στις εξετάσεις των παιδιών τους χρησιμοποιούν πρώτο πληθυντικό πρόσωπο π.χ. "δίνουμε τη Δευτέρα". Είναι λογικό να ταυτιζόμαστε συναισθηματικά με την προσπάθεια των παιδιών μας, χρειάζεται ίσως όμως να κρατάμε και μια απόσταση. Γιατί, ταυτιζόμενοι τόσο, ίσως τους μεταφέρουμε άθελά μας το επιπρόσθετο άγχος ότι αν αποτύχουν "θα πάρουν κι εμάς στο λαιμό τους". Επιπλέον, έτσι παρεμποδίζουμε την πορεία τους προς την αυτονόμηση, αναλαμβάνοντας εμείς την  ευθύνη αντί γι'αυτούς.

Αποφεύγουμε τις συγκρίσεις. Το να συγκρίνουμε το παιδί μας με άλλους (είτε συμμαθητές, αδέρφια ή εμάς τους ίδιους π.χ. "εγώ στην ηλικία σου...") φαίνεται ότι όχι μόνο δεν το κινητοποιεί θετικά, αλλά επηρεάζει και αρνητικά την αυτοπεποίθησή του, ενώ συχνά προκαλεί και έντονα συναισθήματα ενοχών ή θυμού.

Αποφεύγουμε την υπερπροστασία. Δεν φροντίζουμε τα παιδιά αυτή την περίοδο σαν να είναι άρρωστα. Αν θελήσουν κάτι από μας θα μας το ζητήσουν. Αν χτυπάμε κάθε μισή ώρα την πόρτα για να ρωτήσουμε αν θέλουν κάτι, πετυχαίνουμε τα αντίθετα αποτελέσματα.

Δεν γινόμαστε πιεστικοί. Σχετικές έρευνες δείχνουν ότι η αίσθηση αυτονομίας που έχει ο έφηβος συνδέεται με μεγαλύτερη σχολική επιτυχία. Από την άλλη πλευρά, η υπερβολικά πιεστική στάση από την πλευρά των γονιών φαίνεται πώς έχει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Γι'αυτό και δείχνουμε εμπιστοσύνη στην ικανότητα του παιδιού να ρυθμίζει μόνο του το διάβασμά του, χωρίς να παρεμβαίνουμε. Βοηθάμε μόνο όταν μας ζητηθεί.

Διαχειριζόμαστε το δικό μας άγχος. Όσο και να λέμε στο παιδί μας "μην αγχώνεσαι", όταν εμείς οι ίδιοι είμαστε υπερβολικά αγχωμένοι για τις πανελλήνιες, αυτό διαχέεται και το παιδί το εισπράττει, ακόμα κι αν δεν λέμε τίποτα. Το αποτέλεσμα είναι ότι εκτός από τη δική του αγωνία, έχει να διαχειριστεί και τη δική μας. Αν δυσκολευόμαστε εμείς οι ίδιοι να διαχειριστούμε το άγχος μας, μπορούμε να το συζητήσουμε με έναν ειδικό ψυχικής υγείας (ψυχολόγο).

Υπενθυμίζουμε στο παιδί μας ότι εμείς θα το αγαπάμε πάντα και ότι είμαστε υπερήφανοι για την προσπάθεια που έχει καταβάλλει, άσχετα από το αποτέλεσμα των εξετάσεων. Και ας μην πέφτουμε στην παγίδα να ταυτίζουμε την επιτυχία στις πανελλήνιες και την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο με την επιτυχία στη ζωή γενικότερα. Υπάρχουν άλλωστε ατελείωτα παραδείγματα ανθρώπων που, παρόλο που δεν πέρασαν σε κάποιο ΑΕΙ ή ΤΕΙ, έχουν μια πολύ επιτυχημένη επαγγελματική πορεία και ευτυχισμένη ζωή.

Καλή επιτυχία! (στη ζωή, όχι μόνο στις πανελλήνιες)

Ειρήνη Κορδερά, Ψυχολόγος, https://www.psychology.gr


Περισσότερες συμβουλές εδώ.


Τρέξε προς το σωστό μέρος του λόγου - Εκπαιδευτικό παιχνίδι


Κουίζ: Ποιος κακός του σινεμά σε αντιπροσωπεύει;

Κουίζ: Σκέφτεσαι με θετικό ή με αρνητικό τρόπο;

Κουίζ: Μπορείς να αποφύγεις αυτά τα κοινά λάθη στην ελληνική γλώσσα;

Κουίζ: Πόσο ικανός είσαι στην αναγνώριση ξένων γλωσσών;

Κουίζ: Πώς τα πας με τα Λατινικά;

Κουίζ: Πόσο καλά γνωρίζεις τον πληθυσμό της γης;

Κουίζ: Πάμε ένα στοίχημα ότι θα βρούμε τον αριθμό που σκέφτεσαι;


Κουίζ: Περνάς αυτό το τεστ Ιστορίας Ε'Δημοτικού;

Δούρειος ίππος - Αποστόλης Ζυμβραγάκης

$
0
0
Δούρειος ίππος

Τίποτα δε μάθαμε από τον μύθο. 

Ακόμη τα θαυμάζουμε
τα ξύλινα
τα λόγια
τα έργα
και τα δώρα τους
και αγνοούμε τον εχθρό
που βρίσκεται εντός.


Από την ποιητική συλλογή "Επαναπροσδιορισμός", που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις 24γράμματα. Μπορείτε να την παραγγείλετε με έκπτωση 10% από την "Πολιτεία": https://www.politeianet.gr/books/9786182011836-zumbragakis-apostolis-24-grammata-epanaprosdiorismos-321735 ή από τον "Πατάκη": https://www.vivliopoleiopataki.gr/product/646981/vivlia-logotexnia-ellhnikh-logotexnia/Epanaprosdiorismos/ 





Πανελλαδικές εξετάσεις και άγχος: ο ρόλος των γονέων

$
0
0

 





Οι σχολικές εξετάσεις, ιδίως οι πανελλαδικές, αποτελούν σταθερή πηγή άγχους για τους περισσότερους μαθητές, αλλά και για τους γονείς τους. Είναι γνωστό ότι οι ημέρες των πανελλαδικών εξετάσεων και το διάστημα που μεσολαβεί για την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων αποτελούν περίοδο έντονου στρες για τους εφήβους μαθητές και τους γονείς τους.

Άγχος απόδοσης

Το λεγόμενο «άγχος απόδοσης» επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι η προσωπικότητα του μαθητή, η στάση των γονέων και το γενικότερο κλίμα μέσα στην οικογένεια.

Επίσης, η μεγάλη σημασία που αποδίδεται στις εξετάσεις από το εκπαιδευτικό σύστημα και την κοινωνία αναμφισβήτητα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση.

Υψηλά επίπεδα άγχους για μεγάλο χρονικό διάστημα έχουν συνδεθεί με ποικίλες ψυχικές και σωματικές ασθένειες, είναι λοιπόν σημαντικό να προφυλαχτούν, όσο γίνεται, οι έφηβοι μαθητές από τις επιπτώσεις του.

Τις προηγούμενες δεκαετίες η χώρα μας γνώρισε μια περίοδο ανάπτυξης, οικονομική κυρίως, αλλά και σε άλλους τομείς όπως στην εκπαίδευση. Οι σπουδές στο πανεπιστήμιο, ιδίως στις λεγόμενες σχολές «υψηλής ζήτησης», υποτίθεται ότι έδιναν όχι μόνο κύρος, αλλά και το εισιτήριο για μια καλύτερη ζωή. Εφόσον ο βαθμός στις πανελλαδικές αποτελούσε το βασικό κριτήριο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ήταν αναμενόμενο να καλλιεργούνται υψηλές προσδοκίες.

Σε πολλές οικογένειες λοιπόν οι γονείς υπεραπασχολούνταν με τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών τους, αυξάνοντας κατά πολύ το στρες των ήδη αγχωμένων εφήβων.

Στα χρόνια της κρίσης που διανύουμε, τα πράγματα έχουν αλλάξει ως έναν βαθμό. Ένα πτυχίο δεν εγγυάται πλέον επαγγελματική εξασφάλιση, ενώ αρκετοί γονείς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να «σπουδάσουν» τα παιδιά τους. Ως αποτέλεσμα, η πίεση για υψηλές επιδόσεις στις πανελλαδικές έχει ίσως μειωθεί, χωρίς όμως να υπάρχει σχετική έρευνα που να το τεκμηριώνει.

'Ερευνα για τα επίπεδα άγχους μαθητών λυκείου

Μια πρόσφατη έρευνα Ελλήνων επιστημόνων, που εξέταζε τα επίπεδα άγχους μαθητών λυκείου, κατέληξε σε ορισμένα ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Διαπιστώθηκε ότι τα επίπεδα άγχους των μαθητών της Τρίτης Λυκείου δεν ήταν μεγαλύτερα από αυτά των υπολοίπων τάξεων, όπως περίμεναν οι ερευνητές λόγω των πανελλαδικών.

Μαθητές από όλες τις τάξεις του Λυκείου βρέθηκαν αρκετά αγχωμένοι, κάτι που θα πρέπει να μας προβληματίσει.

Παρατηρήθηκε ότι οι μαθητές που δαπανούσαν περισσότερες ώρες σε φροντιστήρια παρουσίαζαν εντονότερο άγχος, ενώ τα επίπεδα άγχους μειώνονταν σημαντικά όσο αυξάνονταν οι ώρες ύπνου, αλλά και η σωματική άσκηση.

Πώς θα πρέπει να διαχειριστούν οι γονείς ένα τέτοιο σύνθετο και ευαίσθητο θέμα

Αρχικά, είναι σημαντικό να δείχνουν με τη στάση τους ότι είναι κοντά στα παιδιά τους, ότι τα αποδέχονται και τα αγαπούν, όποιο αποτέλεσμα κι αν φέρουν στις εξετάσεις.

Επίσης, έμφαση θα πρέπει να δίνεται στην προσπάθεια και όχι στο αποτέλεσμα.

Όταν αυτοσκοπός είναι μόνο η επίδοση, καλλιεργούνται υψηλές προσδοκίες που αυξάνουν το στρες και προκαλούν έντονη απογοήτευση αν δεν πραγματοποιηθούν.

Ακόμα, όπως φάνηκε από τα αποτελέσματα της μελέτης, είναι ουσιώδες οι μαθητές να έχουν χρόνο για σωματική άσκηση, χρόνο για να κοιμηθούν, χρόνο για τον εαυτό τους, πέρα από το διάβασμα και τα φροντιστήρια.

Οι πανελλαδικές αποτελούν ένα σημαντικό σταυροδρόμι στη ζωή ενός νέου ανθρώπου, αλλά σε καμία περίπτωση το μόνο σημαντικό. Αυτό που χρειάζεται είναι νηφαλιότητα και ψυχραιμία.


Νίκος Μοσχόπουλος, Ψυχίατρος, https://www.psychology.gr

Περισσότερα θέματα για γονείς εδώ.

Τρέξε προς το σωστό ρήμα σε -αίνω - Εκπαιδευτικό παιχνίδι

$
0
0

 

Περισσότερα εκπαιδευτικά παιχνίδια εδώ.



Προσθέσεις με διψήφιο - Εκπαιδευτικό παιχνίδι

$
0
0


Περισσότερα εκπαιδευτικά παιχνίδια εδώ.



Viewing all 51846 articles
Browse latest View live


<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>