Μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά πειραματίζονται, αναπτύσσουν πλήθος δεξιοτήτων και με οδηγό τη φαντασία μαθαίνουν να λύνουν προβλήματα χωρίς το φόβο της αποτυχίας. Έτσι, ενισχύουν τη συναισθηματική τους αντοχή και την αυτοεκτίμηση τους, στοιχεία θεμελιώδη στη ζωή τους. Τα παιχνίδια αυτοεκτίμησης αξιοποιούν τη δυναμική της ομάδας και δίνουν μεγάλη έμφαση στην απουσία ανταγωνισμού και στη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος, όπου τα παιδιά μπορούν να εκφραστούν χωρίς άγχος. Ας δούμε πώς παίζονται...
Το παιχνίδι είναι «ο τρόπος με τον οποίο ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας». Παίζοντας, τα παιδιά πειραματίζονται, αναπτύσσουν πλήθος δεξιοτήτων και με οδηγό τη φαντασία μαθαίνουν να λύνουν προβλήματα χωρίς το φόβο της αποτυχίας. Με αυτό τον τρόπο, ενισχύουν τη συναισθηματική τους αντοχή και την αυτοεκτίμηση τους, στοιχεία θεμελιώδη στη ζωή τους.
Οι ειδικοί έχουν διαμορφώσει μια σειρά από δομημένα παιχνίδια τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν, τόσο από γονείς όσο και απο εκπαιδευτικούς, για να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση των παιδιών, να αντιμετωπίσουν θέματα που προκαλούν δυσκολίες, αλλά και να προλάβουν μελλοντικές δυσκολίες. Τα παιχνίδια αυτά αξιοποιούν τη δυναμική της ομάδας και δίνουν μεγάλη έμφαση στην απουσία ανταγωνισμού και στη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος, όπου τα παιδιά μπορούν να εκφραστούν χωρίς άγχος.
- Γνωριστείτε παίζοντας τη «φρουτοσαλάτα»: οι παίκτες κάθονται σε έναν κύκλο και ένα μέλος στέκεται στο κέντρο του κύκλου. Καθένας διαλέγει το όνομα ενός φρούτου. Ο παίκτης που κάθεται στο κέντρο φωνάζει τα ονόματα δύο φρούτων και οι παίκτες που τα έχουν επιλέξει αλλάζουν γρήγορα θέση, πριν προλάβει ο παίκτης του κέντρου να τους πάρει τη θέση. Αν ο παίκτης στο κέντρο φωνάξει «φρουτοσαλάτα», τότε όλοι αλλάζουν γρήγορα θέση. Όποιος δεν προλάβει, είναι η σειρά του να σταθεί στο κέντρο.
- Ανακαλύψτε τον εαυτό σας παίζοντας «ανακάλυψε με!»: κάθε παιδί σχεδιάζει το περίγραμμα του σώματος του σε ένα μεγάλο χαρτί ή χαρτόνι και κολλάει πάνω εικόνες από περιοδικά, βιβλία, κόμικς ή και φράσεις, λέξεις-κλειδιά που αντιπροσωπεύουν την προσωπικότητα του. Τα μέλη της ομάδας θα πρέπει να μαντέψουν ποια φιγούρα ταιριάζει σε κάθε παιδί.
- Συνεργαστείτε φτιάχνοντας μια «φωνητική ορχήστρα»: κάθε παιδί διαλέγει ένα μοναδικό ήχο, όπως ένα συνδυασμό φωνηέντων, ένα μουρμουρητό ή ένα σφύριγμα. Οι παίκτες σχηματίζουν μια σειρά ή έναν κύκλο και ο παίκτης που θα είναι μαέστρος διευθύνει με τα χέρια του ανάλογα με τους κανόνες που έχουν συμφωνήσει από πριν, π.χ. όταν σηκώνω τα χέρια δυναμώστε τις φωνές, ενώ όταν τα κατεβάζω χαμηλώστε τις φωνές.
- Νιώστε καλά με τον εαυτό σας παίζοντας τις «διαφημίσεις»: οι παίκτες διαλέγουν ρόλους π.χ. πρωταθλητής, φίλος, αδερφός, οικοδόμος κ.ά. Σε μικρές ομάδες που έχουν επιλέξει τον ίδιο ρόλο, φτιάχνουν μια αφίσα στην οποία θα προβάλλουν τα προσόντα τους για το ρόλο. Στη συνέχεια, παρουσιάζουν την αφίσα τους στους υπόλοιπους παίκτες.
- Μάθετε να φροντίζετε τον εαυτό σας παίζοντας «έφτιαξα τη βαλίτσα μου»: διαλέξτε μια δραστηριότητα για την οποία χρειάζεται ειδικός εξοπλισμός π.χ. ορειβασία, ταξίδι σε μια πολύ κρύα χώρα, κυνήγι χαμένου θησαυρού και καθίστε σε κύκλο. Κάθε παίκτης πρέπει να θυμάται ποια αντικείμενα έχουν μπει στη βαλίτσα και να προσθέσει άλλο ένα όταν έρθει η σειρά του.
- Εκφραστείτε χωρίς λόγια παίζοντας το «περπάτα όπως εγώ»: οι παίκτες κάθονται σε κύκλο και ένας παίκτης περπατά στο κέντρο με ένα συγκεκριμένο τρόπο, π.χ. σαν να ήταν ο πιο δυνατός άνθρωπος στον κόσμο, ένας ηλικιωμένος άνθρωπος ή κάποιος που έχει ακούσει τα πιο ευχάριστα νέα. Οι υπόλοιποι παρατηρούν πως περπατά και κάνουν θετικά σχόλια, ενώ στη συνέχεια προσπαθούν να τον μιμηθούν.
- Μάθετε να συζητάτε την καθημερινότητα παίζοντας «καλά νέα και κακά νέα»: οι παίκτες κάθονται σε κύκλο και ο πρώτος παίκτης ξεκινά με καλά νέα π.χ. «τα καλά νέα είναι ότι το σχολείο θα είναι κλειστό την Τρίτη». Ο επόμενος πρέπει να συνεχίσει «αλλά τα κακά νέα είναι ότι θα έχουμε περισσότερη δουλειά για το σπίτι». Τα νέα εναλλάσσονται συνεχώς μέχρι να ολοκληρωθεί ο κύκλος.
- Γνωρίστε όλες τις αισθήσεις σας παίζοντας «όλα αλλάζουν»: ένας από τους παίκτες βγαίνει από την αίθουσα και κάποιος από τους άλλους παίκτες αλλάζει κάτι πάνω του (π.χ. πιάνει τα μαλλιά του, βγάζει τα παπούτσια του). Ο παίκτης επιστρέφει στην αίθουσα και προσπαθεί να βρει τι έχει αλλάξει
- Κάντε μια τελετή απονομής δίνοντας «τα όσκαρ»: καλύψτε μια κουτάλα ή ένα αγαλματάκι με αλουμινόχαρτο και απονείμετε το σε όλα τα παιδιά για το λόγο που θέλει το καθένα π.χ. μια παλιότερη επιτυχία, ένα μελλοντικό στόχο ή τη σκληρή δουλειά τους
Πηγή: Plummer, D.H. (2007). Παιχνίδια αυτοεκτίμησης για παιδιά (β’ έκδοση). Εκδόσεις Πατάκη.
Περισσότερες εκπαιδευτικές συμβουλές εδώ.