Τουλάχιστον ένα στα δέκα παιδιά σχολικής ηλικίας αντιμετωπίζει κάποια μαθησιακή δυσκολία. Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ένα πρόβλημα, το οποίο εκδηλώνεται ως δυσκολία του παιδιού να σκέφτεται, να γράφει, να διαβάζει, να ορθογραφεί ή να λύνει μαθηματικές πράξεις. Οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες διακρίνονται σε τρεις τύπους:
Ειδική μαθησιακή δυσκολία στη Γραφή
- Παραλείπει, αντικαθιστά ή προσθέτει γράμματα, συλλαβές ή λέξεις καθώς γράφει
- Γράφει «καθρεφτικά» (π.χ. 3 αντί ε)
-Αγνοεί τους τόνους και τα σημεία στίξης
- Κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη
- Η γραφή του είναι δυσανάγνωστη
- Γράφει αργά
- Η τήρηση των συντακτικών κανόνων είναι φτωχή
- Χρησιμοποιεί περιορισμένο λεξιλόγιο
- Αυτά που γράφει δεν έχουν κάποια «λογική ακολουθία»
- Παραλείπει, αντικαθιστά ή προσθέτει γράμματα, συλλαβές ή λέξεις καθώς γράφει
- Γράφει «καθρεφτικά» (π.χ. 3 αντί ε)
-Αγνοεί τους τόνους και τα σημεία στίξης
- Κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη
- Η γραφή του είναι δυσανάγνωστη
- Γράφει αργά
- Η τήρηση των συντακτικών κανόνων είναι φτωχή
- Χρησιμοποιεί περιορισμένο λεξιλόγιο
- Αυτά που γράφει δεν έχουν κάποια «λογική ακολουθία»
Ειδική μαθησιακή δυσκολία στην Ανάγνωση
- Διαβάζει συλλαβιστά, με μονότονη φωνή
- Παραλείπει, προσθέτει ή αντικαθιστά γράμματα, συλλαβές ή λέξεις καθώς διαβάζει
- Δυσκολεύεται στην κατανόηση του κειμένου
- Δυσκολεύεται να αποδώσει προφορικά το κείμενο που μόλις διάβασε
- Όταν προσπαθεί να αποδώσει το κείμενο, το κάνει με συγκεχυμένο τρόπο, χωρίς να τηρεί τη χρονική σειρά των γεγονότων και αντικαθιστά πολλές λέξεις με εννοιολογικά όμοιες
- Διαβάζει συλλαβιστά, με μονότονη φωνή
- Παραλείπει, προσθέτει ή αντικαθιστά γράμματα, συλλαβές ή λέξεις καθώς διαβάζει
- Δυσκολεύεται στην κατανόηση του κειμένου
- Δυσκολεύεται να αποδώσει προφορικά το κείμενο που μόλις διάβασε
- Όταν προσπαθεί να αποδώσει το κείμενο, το κάνει με συγκεχυμένο τρόπο, χωρίς να τηρεί τη χρονική σειρά των γεγονότων και αντικαθιστά πολλές λέξεις με εννοιολογικά όμοιες
Ειδική μαθησιακή δυσκολία στα Μαθηματικά
- Δυσκολεύεται να κατανοήσει τι ζητά ένα πρόβλημα και να το λύσει
- Δυσκολεύεται να θυμηθεί τη σειρά των βημάτων που απαιτούνται για να γίνει μία πράξη
- Δυσκολεύεται να αναγνωρίσει τα μαθηματικά σύμβολα (+, -, κλπ)
- Δυσκολεύεται στην αντιγραφή αριθμών, πράξεων και στη χρήση «κρατουμένων»
- Δυσκολεύεται στην εκμάθηση του πολλαπλασιασμού
- Δυσκολεύεται να κατανοήσει τι ζητά ένα πρόβλημα και να το λύσει
- Δυσκολεύεται να θυμηθεί τη σειρά των βημάτων που απαιτούνται για να γίνει μία πράξη
- Δυσκολεύεται να αναγνωρίσει τα μαθηματικά σύμβολα (+, -, κλπ)
- Δυσκολεύεται στην αντιγραφή αριθμών, πράξεων και στη χρήση «κρατουμένων»
- Δυσκολεύεται στην εκμάθηση του πολλαπλασιασμού
Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες συχνά παρουσιάζουν και άλλα συμπτώματα, τα οποία επίσης επηρεάζουν σημαντικά την ικανότητά τους για μάθηση και τελικά τις σχολικές τους επιδόσεις:
- Δυσκολία στον προσανατολισμό, στην αίσθηση του χώρου και του χρόνου και στις έννοιες της σειράς και της αλληλουχίας
- Δυσκολία συγκέντρωσης και έλλειψη προσοχής
- Δυσκολία στην ταξινόμηση, αποθήκευση και οργάνωση πληροφοριών
- Δυσκολίες στη μνήμη
- Δυσκολία στο να ακολουθεί περίπλοκες οδηγίες
- Υπερκινητικότητα
- Δυσκολίες συντονισμού των χεριών
- Δυσκολία στον προσανατολισμό, στην αίσθηση του χώρου και του χρόνου και στις έννοιες της σειράς και της αλληλουχίας
- Δυσκολία συγκέντρωσης και έλλειψη προσοχής
- Δυσκολία στην ταξινόμηση, αποθήκευση και οργάνωση πληροφοριών
- Δυσκολίες στη μνήμη
- Δυσκολία στο να ακολουθεί περίπλοκες οδηγίες
- Υπερκινητικότητα
- Δυσκολίες συντονισμού των χεριών
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι άνθρωποι εμφανίζουν περιστασιακά λίγα από αυτά τα συμπτώματα κάποια στιγμή στη ζωή τους. Για τη διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών, ωστόσο, απαιτείται η σταθερή παρουσία πλήθους συμπτωμάτων, για αρκετό διάστημα.
Οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, εκτός από τη σχολική επίδοση, επηρεάζουν και άλλους τομείς της ζωής του παιδιού και σχετίζονται συχνά με την ύπαρξη συναισθηματικών δυσκολιών. Τα παιδιά αυτά μπορεί να παρουσιάζουν υπερευαισθησία στην κριτική, να αποθαρρύνονται εύκολα και να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Επίσης είναι πιο επιρρεπή στην ανάπτυξη συναισθηματικών διαταραχών, όπως έντονου άγχους και κατάθλιψης.
Η διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών
Η διάγνωση και αξιολόγηση των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών γίνεται από ειδικούς επιστήμονες. Ψυχολόγοι, ειδικοί παιδαγωγοί και λογοθεραπευτές διαπιστώνουν τα δυνατά και αδύνατα σημεία του παιδιού και την κατηγορία ειδικής μαθησιακής δυσκολίας, με σκοπό να προτείνουν το κατάλληλο πρόγραμμα παρέμβασης.
Η διάγνωση και αξιολόγηση των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών γίνεται από ειδικούς επιστήμονες. Ψυχολόγοι, ειδικοί παιδαγωγοί και λογοθεραπευτές διαπιστώνουν τα δυνατά και αδύνατα σημεία του παιδιού και την κατηγορία ειδικής μαθησιακής δυσκολίας, με σκοπό να προτείνουν το κατάλληλο πρόγραμμα παρέμβασης.
Αντιμετώπιση
Ο έγκαιρος εντοπισμός των μαθησιακών δυσκολιών είναι το σημαντικότερο βήμα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος. Ο ειδικός επιστήμονας σχεδιάζει ένα εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο ανταποκρίνεται στις ανάγκες του παιδιού, αξιοποιώντας τις ικανότητές του και λαμβάνοντας υπ'όψιν του τις αδυναμίες του. Μέσω της παρακολούθησης του προγράμματος, το παιδί μαθαίνει να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις δυσκολίες του.
Ο έγκαιρος εντοπισμός των μαθησιακών δυσκολιών είναι το σημαντικότερο βήμα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος. Ο ειδικός επιστήμονας σχεδιάζει ένα εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο ανταποκρίνεται στις ανάγκες του παιδιού, αξιοποιώντας τις ικανότητές του και λαμβάνοντας υπ'όψιν του τις αδυναμίες του. Μέσω της παρακολούθησης του προγράμματος, το παιδί μαθαίνει να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις δυσκολίες του.
Ο ειδικός παρέχει πληροφόρηση και καθοδήγηση στην οικογένεια του παιδιού και επιδιώκει τη συνεργασία με το σχολείο του, ώστε να επιτευχθεί μια πιο σφαιρική αντιμετώπιση του προβλήματος. Το παιδί και η οικογένειά του, επίσης, λαμβάνουν και ψυχολογική υποστήριξη.
Περισσότερα θέματα για μαθησιακές δυσκολίες εδώ.