Κανόνες ορθογραφίας των επιθέτων στα νέα ελληνικά
| Ορθογραφία του επιθέτου | |||
|---|---|---|---|
Τα επίθετα σε | κατηγορία | παραδείγματα | Εξαιρούνται τα: |
-αίος | παράγονται συνήθως από ουσιαστικά θηλυκά με κατάληξη -η και -α | ακμή > ακμαίος αρχή > αρχαίος ώρα > ωραίος | νέος, ανίδεος, στέρεος όσα λήγουν σε λέος, π.χ. φρικαλέος όσα λήγουν σε -τέος, π.χ. προσθετέος |
-ειος προπαροξύτονα | • Όσα παράγονται από κύρια ονόματα • Όσα παράγονται από ονόματα ζώων • Όσα παράγονται από λέξεις που έχουν θέμα ε • Όσα τελειώνουν σε -γειος (παράγωγο της λέξης γη) | • Αβερώφειος, Τοσίτσειος • πρόβειος, βόειος • τέλειος, βασίλειος • υδρόγειος, Μεσόγειος | πλάγιος, ίσιος, όρθιος |
-είος παροξύτονα | αστείος, θείος | γελοίος, κρύος | |
-ειρος | Όσα έχουν ως δεύτερο συνθετικό τη λέξη πείρα | έμπειρος, άπειρος | |
-ηλός | σιωπηλός, χαμηλός | δειλός, ψιλός (= λεπτός, γυμνός) | |
-ηρός | πονηρός, αιχμηρός, ζωηρός, τολμηρός | αλμυρός, αργυρός, βδελυρός, βλοσυρός, γλαφυρός, ισχυρός, οχυρός, πορφυρός | |
-ητός | ψητός, τρυπητός, τηγανητός | λυτός, χυτός, διττός | |
-ικός | μαγικός, μυθικός, μαθητικός | δανεικός, γλυκός, θηλυκός και τα σύνθετα με τη λέξη οίκος : κάτοικος, ένοικος | |
-ιμος | άτιμος, βάσιμος, μόνιμος | δίδυμος, έρημος, έτοιμος όσα έχουν σαν δεύτερο συνθετικό τις λέξεις: θυμός (εύθυμος) όνομα (επώνυμος) σήμα (επίσημος) σχήμα άσχημος) δήμος (απόδημος) φήμη (περίφημος) | |
-ινος -ινός | ξύλινος, πέτρινος, πράσινος, χάρτινος | ελεεινός, επικίνδυνος, κλεινός, ορεινός, σκοτεινός, ταπεινός, υγιεινός, φωτεινός υπεύθυνος - ανεύθυνος φτηνός | |
-ίσιμος | νηστίσιμος, υπολογίσιμος | Εξαιρούνται όσα προέρχονται από συνηρημένα ρήματα β΄ συζυγίας π.χ. κατοικώ - κατοικήσιμος και το αρτύσιμος | |
-ίσιος | βουνίσιος, αρνίσιος | ετήσιος, ημερήσιος, γνήσιος, Ιθακήσιος, Μιλήσιος | |
-οιος -οίος -οιός | όμοιος Όσα τελειώνουν σε -ποιός (από το ρήμα ποιώ) π.χ. επιπλοποιός, φαρμακοποιός, ειρηνοποιός | ||
-οιρος | Όσα έχουν σαν δεύτερο συνθετικό τη λέξη μοίρα, π.χ. άμοιρος, καλόμοιρο | ||
-ότερος(συγκριτικός βαθμός) | ψηλότερος, στερεότερος, νεότερος | όσα προέρχονται από τις λέξεις: άνω (ανώτερος) κάτω (κατώτερος) άπω (απώτερος) | |
-ύτερος(συγκριτικός βαθμός) | πλατύτερος, μεγαλύτερος | ||
-ώδης | υποτυπώδης, στοιχειώδης | ||
-ώος | αθώος, σώος, κεντρώος | ||
-ωπός | αγριωπός, χαρωπός | ||
-ωτός | θολωτός, μεταξωτός, φτερωτός, καμαρωτός | ||
Τζίλντας Τορναζάκη
Γιάννης Παπαθανασίου
Η ορθογραφία των αριθμητικών επιθέτων
![]()
Γιάννης Παπαθανασίου
Η ορθογραφία των αριθμητικών επιθέτων
