H 8η Σεπτεμβρίου έχει ανακηρυχτεί Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού (αγγλικά: International Literacy Day) από την UNESCO στις 17 Νοεμβρίου 1965. Εορτάστηκε για πρώτη φορά το 1966. Σκοπός της είναι να αναδείξει τη σημασία της καταπολέμησης του αναλφαβητισμού για τα άτομα, τις κοινότητες και τις κοινωνίες. Με αφορμή αυτήν την ημέρα διοργανώνονται εορτασμοί ανά τον κόσμο.
Εκτιμάται ότι 781 εκατομμύρια ενήλικοι ζουν χωρίς βασικές ικανότητας αλφαβητισμού, από τα οποίους τα 2/3 είναι γυναίκες. Επίσης, περίπου 103 εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε σχολείο και, έτσι, δε μαθαίνουν να διαβάζουν, να γράφουν ή να μετρούν.
Σύμφωνα με την "Αναφορά Παγκόσμιας Παρατήρησης για την Εκπαίδευση για όλους -2006" (αγγλ.:"Global Monitoring Report on Education for All (2006)") της UNESCO, η Νότια και η Δυτική Ασία έχουν το χαμηλότερο περιφερειακό ποσοστό αλφαβητισμού (58.6%) και ακολουθούνται από την υποσαχάρια Αφρική (59.7%) και τα αραβικά κράτη (62.7%). Οι χώρες με το χαμηλότερο ποσοστό αλφαβητισμού είναι η Μπουρκίνα Φάσο (12.8%), ο Νίγηρας (14.4%) και το Μαλί (19%). Η αναφορά δείχνει μια ξεκάθαρη σχέση ανάμεσα στον αναλφαβητισμό και τις χώρες με οξύ πρόβλημα φτώχειας, καθώς και τον αναλφαβητισμό και προκαταλήψεων εις βάρος των γυναικών.
Ο ΟΗΕ ορίζει ως αναλφαβητισμό την αδυναμία να διαβάσει ή να γράψει κανείς μια απλή πρόταση σε οποιαδήποτε γλώσσα. Έτσι, αυτά τα ποσοστά αναφέρονται μόνο στο βασικό, και όχι τον περιεκτικότερο, αλφαβητισμό.
Στην Ελλάδα αναλφάβητος θεωρείται όποιος δεν έχει ολοκληρώσει τις σπουδές του στο εξατάξιο δημοτικό σχολείο, ενώ άλλες χώρες για να χαρακτηρίσουν κάποιον εγγράμματο αρκούνται στη γνώση γραφής και ανάγνωσης. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των εγγράμματων ενηλίκων φθάνει το 91% του πληθυσμού (94% άνδρες και 88% γυναίκες, ποσοστό ιδιαίτερα χαμηλό για μια χώρα - μέλος της Ε.Ε., 560 χιλιάδες Eλληνίδες δεν έχουν τελειώσει το δημοτικό). Αντίθετα, το ποσοστό των εγγραμμάτων ανηλίκων ως 15 ετών κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα (99,5% στο σύνολο - 99,4% στους άνδρες και 99,5% στις γυναίκες).
Το θέμα του εορτασμού του 2006 είναι: "Η μόρφωση υποστηρίζει την ανάπτυξη". Στόχος είναι να αναδειχτεί ότι ο αλφαβητισμός δεν είναι μόνο ένα θετικό αποτέλεσμα της ανάπτυξης αλλά είναι επίσης ένας μοχλός για την επίτευξη περαιτέρω κοινωνικής προόδου. Ο εορτασμός του 2006 συνδυάζεται με την Πρωτοβουλία Αλφαβητισμού για την Ενδυνάμωση της UNESCO (αγγλ.: "Literacy Initiative for Empowerment" (LIFE) ), που ξεκίνησε το 2005 και που έχει ως στόχο να βοηθήσει να μειωθεί στο μισό ως το 2015 το ποσοστό του ενήλικου αναλφάβητου πληθυσμού στον κόσμο. Η πρωτοβουλία LIFE πραγματοποιεί δράσεις σε 35 χώρες με ποσοστό αλφαβητισμού λιγότερο από 50% ή με περισσότερους από 10 εκατομμύρια αναλφάβητους και είναι σχεδιασμένη για να φέρει σε πέρας τους στόχους της Δεκαετίας Αλφαβητισμού του ΟΗΕ (2003-2012).