Παραδόξως, η οδοντόβουρτσα δεν δημιουργήθηκε από τους οδοντιάτρους σε ένα εργαστήριο. Διάφοροι πολιτισμοί ανά τους αιώνες, σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, δοκίμασαν διάφορους τρόπους καθαρισμού των δοντιών, από το δάχτυλο μέχρι το μάσημα των κλαδιών, ώσπου ένα τυχαίο γεγονός αλλά και η υπομονή ενός κρατουμένου στις βρετανικές φυλακές να φέρουν στο μπάνιο μας την οδοντόβουρτσα στη σημερινή της μορφή…
1. Κλαδιά δέντρων για… μάσημα!
Η πρώτη μορφή «οδοντόβουρτσας» έκανε την εμφάνισή της στην αρχαία Αίγυπτο και ήταν ένα απλό κλαδί δέντρου το οποίο οι άνθρωποι καθάριζαν από τα φύλλα και στη συνέχεια μασούσαν τη μία άκρη του μέχρι να «ξεφτίσει», καθαρίζοντας παράλληλα τα δόντια τους. Για καλύτερο αποτέλεσμα χρησιμοποιούσαν μια «πάστα» που έφτιαχναν με νερό, σκόνη από οπλή βοδιών, μύρο, τσόφλι από αβγό και ελαφρόπετρα. Παρόμοια «οδοντόβουρτσα» χρησιμοποιείται και σήμερα με την ονομασία «miswak από Μουσουλμάνους και αφρικανικές φυλές.
2. Κλαδιά μέντας… για δροσερή αναπνοή!
Οι αρχαίοι Κινέζοι γύρω στο 1600 π.Χ. χρησιμοποιούν τον ίδιο τρόπο καθαριότητας των δοντιών με τους αρχαίους Αιγυπτίους, με κλαδιά δηλαδή, με τη διαφορά, όμως, ότι επιλέγουν πλέον κλαδάκια από αρωματικά δέντρα (μέντας, για παράδειγμα), ώστε το καθάρισμα των δοντιών να αφήνει και ευχάριστη αναπνοή στο στόμα. Επίσης, δημιούργησαν σε αυτά μια μυτερή άκρη που τη χρησιμοποιούσαν για να καθαρίζουν ευκολότερα ανάμεσα στα δόντια. Έτσι πέτυχαν και δροσερή αναπνοή αλλά και καλύτερη αφαίρεση πλάκας.
3. Βούρτσα από μπαμπού… για την ελίτ!
Τα πρωτόγονα κλαδιά «αναβαθμίστηκαν» στο πέρασμα του χρόνου και έγιναν ξύλινες ράβδοι, στην άκρη των οποίων τοποθετήθηκαν λεπτοί μίσχοι μπαμπού, «οδοντόβουρτσες» τις οποίες χρησιμοποιούσαν κυρίως οι υψηλές κοινωνικές τάξεις, αφήνοντας τα παντός είδους κλαδιά στους άλλους.
4. Με τρίχες αλόγου…
Το 1223 μ.Χ. Κινέζοι μοναχοί δημιούργησαν την πρώτη πραγματική βούρτσα με τρίχες από ουρές αλόγων, ενώ με τον καιρό χρησιμοποιήθηκαν και τρίχες από άλλα ζώα. Η λαβή έγινε αρχικά ξύλινη, ενώ δεκαετίες αργότερα χρησιμοποιήθηκε μπρούντζος και ασήμι. Μάλιστα, δεν ήταν λίγες οι φορές που τεχνίτες σκάλιζαν την οδοντόβουρτσα, δημιουργώντας πραγματικά κομψοτεχνήματα.
5. Λαβή κοκάλινη και τρίχες… χοίρου
Το 1870 ο William Addis, τρόφιμος σε βρετανική φυλακή, εφηύρε μια οδοντόβουρτσα η οποία είχε ένα σχέδιο κοντά στο σημερινό. Η λαβή της έγινε από κόκαλο ζώου (που κράτησε ο Addis από το μεσημεριανό φαγητό!), στην άκρη της οποίας άνοιξε μικροσκοπικές οπές, όπου τοποθέτησε σκληρές τρίχες χοίρου που προμηθεύτηκε από έναν δεσμοφύλακα. Το 1884 αυτό το μοντέλο τελειοποιήθηκε και ο κόσμος απέκτησε σιγά σιγά την οδοντόβουρτσα που έχει σήμερα.
6. Πλαστικό για πάντα!
Οι τρίχες χοίρου χρησιμοποιούνται στην οδοντόβουρτσα μέχρι το 1938, οπότε ανακαλύφθηκε το νάιλον από την Du Pont. Μέχρι το 1950 οι οδοντόβουρτσες με φυσική τρίχα χάθηκαν από τα ράφια των καταστημάτων και τη θέση τους πήραν πολύχρωμες πλαστικές που άντεχαν περισσότερο στο χρόνο και δεν προκαλούσαν φθορές στην αδαμαντίνη.
7. Ηλεκτρική για… καλύτερα αποτελέσματα
Αργότερα, μια άλλη καινοτομία έκανε την εμφάνισή της στην ιστορία «οδοντόβoυρτσα», όταν το1939 η πρώτη ηλεκτρική πήρε το πράσινο φως για να βγει στην παραγωγή. Το 1960 η εταιρεία Broxodent ήταν η πρώτη που ξεκίνησε μαζική παραγωγή για ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες στις ΗΠΑ.