Η λέξη αλίμονοπροέρχεται είτε από το αλί + μόνον είτε από το ἀλλ΄ εἰ μόνον.
Στην πρώτη περίπτωση το αλίμονο προέρχεται από το επιφώνημα πόνου και απόγνωσης αλί, το οποίο είναι μετεξέλιξη του ηλί (=Θεέ μου), από την ευαγγελική φράση “ηλί, ηλί λαμά σαβαχθανί” του Ιησού Χριστού και από το επίθετο μόνον, τα οποία μαζί έφτιαχναν τη φράση "αλί μόνον του τάδε". Έτσι πέρασε με τα χρόνια η φράση "αλίμονο".
Στην δεύτερη περίπτωση το αλίμονο προέρχεται από την αρχαία φράση "αλλ’ ει μόνον"που σημαίνει "αλλά εάν μόνο".
Και στις δύο περιπτώσεις η λέξη γράφεται αλίμονο.
αλίμονο < αλί + μόνον (Έχει προταθεί και: < ἀλλ΄ εἰ μόνον)
Η λέξη αλλοίμονοπροϋποθέτει να προέρχεται από την αρχαία ελληνική έκφραση "αλλ' οἴμοι". Το οἴμοι ήταν επιφώνημα θλίψης στα αρχαία. Παρόλα αυτά οι περισσότεροι μελετητές δέχονται την πρόταση της πρώτης περίπτωσης, οπότε αυτή απορρίπτεται απ'την πλειοψηφία και την θεωρούν παρωχημένη γραφή της λέξης αλίμονο.
αλλοίμονο < αρχαία ελληνική ἀλλά + οἴμοι
- παρωχημένη γραφή της λέξης αλίμονο
Ήδη από το 1933 (Λεξικό της Πρωίας) οι μελετητές έχουν υιοθετήσει τη γραφή "αλίμονο". Πάντως όσοι σήμερα γράφουν την συγκεκριμένη λέξη "αλοίμονο"ή "αλλίμονο"προφανώς έχουν συγχύσει τις δύο περιπτώσεις και λανθάνουν τελείως.
Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Πτυχιούχος Φιλοσοφίας - Παιδαγωγικής - Ψυχολογίας Αθηνών