Άσκηση στην ευγνωμοσύνη για ενίσχυση της διάθεσης
Τι μπορούμε να κάνουμε για να διατηρούμε καλή, θετική διάθεση στη ζωή μας; Μια σειρά από πρόσφατες μελέτες έχει δείξει ότι το συχνό βίωμα του συναισθήματος της ευγνωμοσύνης ανοίγει έναν καλό δρόμο προς την ευτυχία. Τείνουμε να πιστεύουμε ότι η ευτυχία είναι μία κατάσταση στην οποία φτάνουμε όταν πετυχαίνουμε κάποιο στόχο ή αποκτούμε κάποια αγαθά. Παρόλα αυτά, οι σύγχρονοι ερευνητές αναφέρουν ότι η ευτυχία φαίνεται να συνδέεται περισσότερο με το συναίσθημα της ευγνωμοσύνης για όσα ήδη έχουμε.
Γράφει η Δρ Μαργαρίτα Σχινά, Κλινική Ψυχολόγος επιστημονικά υπεύθυνη του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών
Σε έρευνα του 2005, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να συγκεντρωθούν σε κάποια στιγμή της ζωής τους στα οποία είχαν καταφέρει κάτι σημαντικό και να εστιαστούν στη δύναμη του χαρακτήρα που είχαν δείξει τότε. Σε μία άλλη ομάδα ζήτησαν να επισκεφθούν κάποιον από τη ζωή τους στον οποίο να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους για κάτι που τους έχουν προσφέρει. Συγκεκριμένα τους ζητήθηκε να ακολουθήσουν τρία βήματα:
1ον να σκεφτούν ένα άτομο που είχε κάνει κάτι υπέροχο για αυτούς και το οποίο δεν είχαν ποτέ ευχαριστήσει όπως θα έπρεπε.
2ον να σκεφτούν πόσο τους ωφέλησε το άτομο αυτό και να του γράψουν ένα γράμμα εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη τους.
Τέλος, θα έπρεπε να παραδώσουν το γράμμα στον παραλήπτη και να περάσουν και λίγο χρόνο μαζί του περιγράφοντας το περιεχόμενο του γράμματος.
Σε παρόμοια έρευνα του 2005, οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να σημειώνουν 3 θετικά πράγματα που έγιναν μέσα στην ημέρα και να εξηγούν τη σημασία του καθενός. Η άσκηση αυτή έπρεπε να γίνεται κάθε βράδυ πριν πέσουν για ύπνο και για μία εβδομάδα.
Στη συνέντευξη που ακολούθησε μία εβδομάδα αργότερα, οι συμμετέχοντες δήλωσαν πιο ευτυχισμένοι, λιγότερο καταθλιμμένοι από ότι ήταν πριν συμμετάσχουν στην έρευνα. Ακόμα πιο σημαντικό ήταν ότι παρέμειναν πιο ευτυχισμένοι και λιγότερο καταθλιμμένοι σε συνεντεύξεις που έγιναν 3, αλλά και 6 μήνες αργότερα.
Άλλες σχετικές έρευνες έδειξαν ότι άτομα που κρατούσαν ημερολόγιο ευγνωμοσύνης ένιωθαν καλύτερα με τον εαυτό τους. Σε σύγκριση με άτομα που σημείωναν στο ημερολόγιό τους προβλήματα ή ουδέτερες καταστάσεις, εκείνοι που κατέγραφαν ευγνωμοσύνη σε εβδομαδιαία βάση ασκούνταν τακτικά, ανέφεραν λιγότερα σωματικά συμπτώματα, ευχαριστούνταν περισσότερο τη ζωή τους και ήταν πιο αισιόδοξοι για το μέλλον.
Επιπλέον, βελτίωση υπήρχε και στο χώρο την επίτευξης προσωπικών στόχων. Αυτοί που κρατούσαν ημερολόγιο ευγνωμοσύνης είχαν περισσότερες πιθανότητες να σημειώσουν πρόοδο σε στόχους διαπροσωπικούς, ακαδημαϊκούς, και σχετικούς με την προσωπική υγεία.
Όταν οι έρευνες εξέτασαν τα οφέλη από την ημερήσια καταγραφή ευγνωμοσύνης τα αποτελέσματα ήταν ακόμα πιο θετικά: οι συμμετέχοντες ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα σε θετικές καταστάσεις, όπως πνευματική διαύγεια, ενθουσιασμό, προσοχή και ενέργεια. Επιπλέον, τα άτομα αυτά είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν ότι βοήθησαν κάποιον άλλο άνθρωπο με προσωπικό του πρόβλημα ή ότι πρόσφεραν συναισθηματική στήριξη σε κάποιον άλλο.
Τι μπορούμε να μάθουμε από αυτά τα ερευνητικά δεδομένα;
Είναι σημαντικό να υιοθετήσουμε την άσκηση ευγνωμοσύνης στην καθημερινότητά μας καθώς αυτή μας ενδυναμώνει και μας κάνει καλύτερους ανθρώπους.
Μπορούμε να κάνουμε μία επίσκεψη ευγνωμοσύνης σε κάποιον που μας φέρθηκε με ιδιαίτερη καλοσύνη ή μας βοήθησε, τον οποίο δεν είχαμε μέχρι τώρα ευχαριστήσει για αυτό. Μπορούμε να αναλογιστούμε τα οφέλη που δεχθήκαμε από το άτομο αυτό, να γράψουμε ένα γράμμα στο οποίο να περιγράφουμε την ευγνωμοσύνη μας και να κανονίσουμε να παραδώσουμε προσωπικά το γράμμα αυτό και να συζητήσουμε το περιεχόμενό του.
Στη συνέχεια, μπορούμε να ξεκινήσουμε να κρατάμε ένα καθημερινό ημερολόγιο με 3 πράγματα που συνέβησαν μέσα στην ημέρα μας και για τα οποία θέλουμε να πούμε ευχαριστώ. Στο τέλος του μήνα, μπορούμε να διαβάσουμε όσα είχαμε σημειώσει, να αναλογιστούμε τα συναισθήματα μας και να σκεφτούμε ποιος θα μπορούσε να είναι ο επόμενος άνθρωπος στον οποίο θα κάνουμε την επίσκεψη ευγνωμοσύνης.
Μερικές άλλες προτάσεις για απλές καθημερινές ασκήσεις στην ευγνωμοσύνη θα μπορούσαν να είναι:
Η ευγνωμοσύνη του πρωινού καφέ. Έχει ιδιαίτερα οφέλη το να ξεκινάμε την ημέρα μας αναλογιζόμενοι πράγματα για τα οποία είμαστε ευγνώμονες. Αν αισθανόμαστε ότι ο χρόνος είναι περιορισμένος τα πρωινά μας, μπορούμε να συνδέσουμε την άσκηση με τον πρωινό καφέ μας. Έτσι καθώς πίνουμε τον καφέ μας, μπορούμε να σκεφτούμε ποιους θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε. Και ίσως, αν δυσκολευόμαστε, να ξεκινήσουμε από την απόλαυση του ίδιου του καφέ μας, αναλογιζόμενοι, για παράδειγμα, την ευγνωμοσύνη μας για το άρωμα του καφέ, τη ζεστασιά από το φλιτζάνι του, την απόλαυση της πρώτης γουλιάς…
Σε μία δεύτερη ευκαιρία μέσα στην ημέρα μας, μπορούμε να ασκηθούμε κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού μας γεύματος. Λέμε ευχαριστώ σε όλους όσους εργάστηκαν για να μπορούμε να έχουμε εμείς μπροστά μας το γεύμα μας: ευχαριστούμε τους καλλιεργητές, τους εμπόρους, αυτόν που αγόρασε τα υλικά, το μάγειρα, αυτόν που το σέρβιρε στο τραπέζι.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας μας, μπορούμε να λέμε ευχαριστώ σε κάθε μικρή ευκαιρία που παρουσιάζεται. Ευχαριστούμε τον άνθρωπο που μας κράτησε το ασανσέρ, κάποιον που ετοίμασε τον καφέ στο γραφείο. Αναλογιζόμαστε πόσο ευγνώμονες είμαστε που ο ήλιος λάμπει σήμερα ή που η βροχή θα ποτίσει τα δέντρα, που είμαστε καλά ή που αναρρώνουμε γρήγορα και σταθερά από κάτι που μας έτυχε.
Οι ευκαιρίες είναι πολλές και παρουσιάζονται καθημερινά. Η άσκηση της ευγνωμοσύνης είναι ένα από τα κλειδιά για την ευτυχία.