Κανένας γονιός δεν θέλει να βάζει τις φωνές, να απειλεί ή να στέλνει το παιδί του τιμωρία. Μερικές φορές όμως δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά, ενώ παράλληλα είναι δική του υποχρέωση να δείξει στο παιδί με σαφή τρόπο ποιες συμπεριφορές είναι αποδεκτές και ποιες όχι. Ωστόσο, καλό θα ήταν πριν πάρετε την απόφαση να επιβάλλετε κάποιου είδους «πειθαρχία» ή να φέρετε το παιδί σας αντιμέτωπο με τις συνέπειες της πράξης του, να αναρωτηθείτε;
Είμαι αρκετά ψύχραιμος;
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς εκνευρίζονται με κάποια συμπεριφορά του παιδιού επειδή οι ίδιοι είναι πιεσμένοι, αγχωμένοι ή εκνευρισμένοι. Είναι ανθρώπινο, όταν μας κυριεύει η οργή ή ο θυμός να κάνουμε πράγματα που ξέρουμε ότι είναι λάθος ή που ξέρουμε ότι αργά ή γρήγορα θα μετανιώσουμε. Ακόμα κι αν η πράξη του παιδιού είναι τέτοια που θα πρέπει να αντιδράσετε, μην το κάνετε εν θερμώ. Μείνετε για λίγο μόνοι σας και προσπαθήστε να ηρεμήσετε πριν μιλήσετε. Όταν νιώσετε ξανά ψύχραιμοι, συζητήστε με το παιδί και εξηγήστε του τη θέση σας με σαφήνεια αλλά και κατανόηση.
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς εκνευρίζονται με κάποια συμπεριφορά του παιδιού επειδή οι ίδιοι είναι πιεσμένοι, αγχωμένοι ή εκνευρισμένοι. Είναι ανθρώπινο, όταν μας κυριεύει η οργή ή ο θυμός να κάνουμε πράγματα που ξέρουμε ότι είναι λάθος ή που ξέρουμε ότι αργά ή γρήγορα θα μετανιώσουμε. Ακόμα κι αν η πράξη του παιδιού είναι τέτοια που θα πρέπει να αντιδράσετε, μην το κάνετε εν θερμώ. Μείνετε για λίγο μόνοι σας και προσπαθήστε να ηρεμήσετε πριν μιλήσετε. Όταν νιώσετε ξανά ψύχραιμοι, συζητήστε με το παιδί και εξηγήστε του τη θέση σας με σαφήνεια αλλά και κατανόηση.
Είναι αυτό που συνέβη τόσο σοβαρό;
Τα παιδιά κάνουν λάθη, όλοι κάνουμε. Το να τα μαλώνουμε κάθε φορά που κάνουν κάτι λάθος είναι και κουραστικό και μάταιο αλλά και επιζήμιο, γιατί μέσα από τα λάθη τους μαθαίνουν πολλά πράγματα για τη ζωή και τον κόσμο. Επιλέξτε σοφά τις περιπτώσεις στις οποίες πιστεύετε ότι χρειάζεται να επιβληθούν συνέπειες. Εάν το κάνετε με το παραμικρό, τότε χάνει τον εκπαιδευτικό του χαρακτήρα και δεν μπορεί να συνετίσει το παιδί γιατί το θεωρεί δεδομένο. Μην ξεχνάτε ότι δεν είναι δουλειά σας μόνο να του διδάξετε όρια και πειθαρχία, ή πως οι πράξεις μας έχουν συνέπειες, αλλά και ότι μερικές φορές πρέπει να έχουμε τη δύναμη να συγχωρούμε.
Τα παιδιά κάνουν λάθη, όλοι κάνουμε. Το να τα μαλώνουμε κάθε φορά που κάνουν κάτι λάθος είναι και κουραστικό και μάταιο αλλά και επιζήμιο, γιατί μέσα από τα λάθη τους μαθαίνουν πολλά πράγματα για τη ζωή και τον κόσμο. Επιλέξτε σοφά τις περιπτώσεις στις οποίες πιστεύετε ότι χρειάζεται να επιβληθούν συνέπειες. Εάν το κάνετε με το παραμικρό, τότε χάνει τον εκπαιδευτικό του χαρακτήρα και δεν μπορεί να συνετίσει το παιδί γιατί το θεωρεί δεδομένο. Μην ξεχνάτε ότι δεν είναι δουλειά σας μόνο να του διδάξετε όρια και πειθαρχία, ή πως οι πράξεις μας έχουν συνέπειες, αλλά και ότι μερικές φορές πρέπει να έχουμε τη δύναμη να συγχωρούμε.
Γνώριζε το παιδί ότι αυτό που έκανε δεν είναι αποδεκτό;
Βασική προϋπόθεση για να είστε σίγουροι ότι χειρίζεστε σωστά τα θέματα πειθαρχίας είναι να έχετε επιβάλλει μερικούς κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται στο σπίτι και την οικογένειά σας. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί γνωρίζει ποιοι είναι και ποιες συνέπειες επισείει η μη τήρησή τους.
Βασική προϋπόθεση για να είστε σίγουροι ότι χειρίζεστε σωστά τα θέματα πειθαρχίας είναι να έχετε επιβάλλει μερικούς κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται στο σπίτι και την οικογένειά σας. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί γνωρίζει ποιοι είναι και ποιες συνέπειες επισείει η μη τήρησή τους.
Προσοχή: οι κανόνες πρέπει να είναι σαφείς, λογικοί και να αντανακλούν τις αξίες που θέλετε να περάσετε στα παιδιά σας.
Είναι η τιμωρία που σκεφτήκατε η κατάλληλη; Μήπως η αντίδρασή σας είναι υπερβολική και αυτό που σκοπεύετε να επιβάλλετε πολύ σκληρό; Ή, αντίθετα, μήπως η συνέπεια είναι εντελώς αδιάφορη για το παιδί και, έτσι, αναποτελεσματική; Επιπλέον, θα πρέπει να λάβετε υπόψη την προσωπικότητα και την ιδιοσυγκρασία του παιδιού. Κάτι που μπορεί να είναι σωστό για ένα παιδί μπορεί να είναι εντελώς λάθος για ένα άλλο. Τέλος, κάτι που πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψη είναι η ηλικία του παιδιού. Αναρωτηθείτε: μήπως δείχνετε υπερβολική αυστηρότητα σε ένα πολύ μικρό παιδάκι; Ή μήπως συνεχίζετε να αντιμετωπίζετε το παιδί σας σαν να είναι ακόμα μωρό;
Τι θετικό μπορεί να βγει από αυτή την ιστορία;
Όταν τα παιδιά κάνουν ζημιές, σκανταλιές ή φέρονται ανάρμοστα, αντί να θυμώσετε, εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία να τους διδάξετε αξίες που θα τους φανούν πολύ χρήσιμα σε όλη τη ζωή τους. Είναι η κατάλληλη ευκαιρία να τους εξηγήσετε τι είναι σωστό και τι λάθος και για ποιο λόγο, να τους μιλήσετε για τα όρια, αλλά και την αποδοχή, τη συγχώρεση και την επανόρθωση. Αντί, λοιπόν, να επικεντρώσετε το ενδιαφέρον σας στην «τιμωρία», αξιοποιήστε την περίσταση για να μάθει κάτι πολύτιμο.
Όταν τα παιδιά κάνουν ζημιές, σκανταλιές ή φέρονται ανάρμοστα, αντί να θυμώσετε, εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία να τους διδάξετε αξίες που θα τους φανούν πολύ χρήσιμα σε όλη τη ζωή τους. Είναι η κατάλληλη ευκαιρία να τους εξηγήσετε τι είναι σωστό και τι λάθος και για ποιο λόγο, να τους μιλήσετε για τα όρια, αλλά και την αποδοχή, τη συγχώρεση και την επανόρθωση. Αντί, λοιπόν, να επικεντρώσετε το ενδιαφέρον σας στην «τιμωρία», αξιοποιήστε την περίσταση για να μάθει κάτι πολύτιμο.
Μαρία Ποθητού
Σύμβουλος Γονέων & Ανάπτυξης Παιδιού (BSc Psychology), www.xamogelakia.com
Σύμβουλος Γονέων & Ανάπτυξης Παιδιού (BSc Psychology), www.xamogelakia.com