Ο σχολικός εκφοβισμός, ή αλλιώς bullying είναι ένα συχνό φαινόμενο που προκαλεί μεγάλο άγχος τόσο στα ίδια τα παιδιά-θύματα όσο και στους γονείς, που αντιμετωπίζουν συχνά το φόβο και την άρνηση του παιδιού τους να πάει στο σχολείο. Μπορεί να ξεκινήσει από αρκετά νωρίς, όπως στη νηπιακή ηλικία και να ενταθεί κατά τα μεταβατικά στάδια της ζωής του παιδιού, όπως η έναρξη της μαθητικής του πλέον ζωής στο δημοτικό, γυμνάσιο και μετέπειτα αρκετά πιο έντονα στο λύκειο.
O ορισμός του Σχολικού Εκφοβισμού
Ο εκφοβισμός ορίζεται ως «επαναλαμβανόμενη βία από ανικανότητα του θύματος να αμυνθεί και να προστατέψει τον εαυτό του». Πιο ειδικά, ο όρος εκτός από την επιθυμία ενός ατόμου να βλάψει κάποιον άλλο, προϋποθέτει την ασυμμετρία δύναμης (σωματικής ή ψυχολογικής), την ευχαρίστηση του επιτιθέμενου καθώς και την αίσθηση καταπίεσης ή ταπείνωσης από την πλευρά του θύματος. Στην Ελλάδα ο όρος bullying μεταφράζεται ως «παλικαρισμός ή νταηλίκι» ως προς μαθητές κυρίως πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κοινό γνώρισμα των διαφορετικών ορισμών που υπάρχουν για το σχολικό εκφοβισμό είναι η άνιση κατανομή δύναμης εις βάρος του θύματος και ότι δεν υπάρχει διάθεση από πλευρά του δράστη για επίλυση διαφορών.
Σας παρουσιάζουμε τα 7 παιδικά βιβλία που πρέπει να διαβάσουν τα παιδιά ώστε να μάθουν περισσότερα για το σχολικό εκφοβισμό αλλά και για το πώς θα πρέπει να διαχειριστούν τυχόν περιστατικά bullying εντός ή εκτός σχολικού περιβάλλοντος.
Σιγά τα αυγά!
Ο Μίρκο είναι καινούριος στην τάξη. Αρχίζει το σχολείο την ημέρα που γίνεται σεισμός. Και έξω και μέσα του. Γιατί δεν αργεί να γνωρίσει τον Αλέξανδρο, που είναι ο νταής του σχολείου. Σιγά σιγά γνωρίζεται και με τα υπόλοιπα παιδιά, κάνει φίλους, καταφέρνει να σταθεί μέσα στην ομάδα. Κι όλα βέβαια έρχονται τούμπα, όταν ο Αλέξανδρος φεύγει και πάει με την οικογένειά του μετανάστης κι αυτός σε άλλη χώρα. Και συναντάει άλλους «Αλέξανδρους» και καταλαβαίνει πια πολλά. Ένα βιβλίο εξαιρετικά επίκαιρο, που ξετυλίγεται μέσα στη σχολική τάξη και στο προαύλιο, αποτυπώνοντας με δεξιοτεχνία τις σχέσεις ανάμεσα στα παιδιά και αγγίζοντας καυτά προβλήματα που απασχολούν τη σχολική καθημερινότητα, όπως το πρόβλημα της θυματοποίησης και της σχολικής βίας.
Συγγραφέας: Κώστας Πούλος
Εικονογράφος: Χρήστος Δήμος
Σελίδες: 64
Σελίδες: 64
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ηλικία: 8+
Άλλη μια περιπέτεια έρχεται να ταράξει την ηρεμία των έξι αγαπημένων φίλων. Ο Άρης γίνεται στόχος της συμμορίας του σχολείου. Ύστερα από αλλεπάλληλες απειλές εξαναγκάζεται να γίνει το πρωτοπαλίκαρο του αρχηγού, του Μπίλι Σκαμπίλι. Όλα ανατρέπονται όταν ξαφνικά μεταφέρεται με μαγικό τρόπο στο... Τσαμπουκαλονήσι, το νησί που έχει καταλάβει ο κάπτεν Φουρκ! Όνειρό του είναι να εξαπλώσει τη βία και την έχθρα. Θα καταφέρει η γνωστή παρέα να σώσει τον Άρη και να καταστρέψει τα σχέδιά του; Ποιο ρόλο θα παίξει η γοργόνα Φιλιώ και η φίλη της η Αγάπη; Μέσα από μια περιπέτεια γεμάτη δράση και ανατροπές ,οι μικροί μας φίλοι μαθαίνουν για την πρόληψη και την καταπολέμηση της ενδοσχολικής βίας.
Συγγραφέας: Φούρκα Πέγκυ
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Σελίδες: 88
Προτεινόμενη ηλικία: 7 έως 8 ετών
Συντελεστές: Φούρκα Παναγιώτα (εικονογράφηση)
Οι Φύτουλες - Καμία ανοχή!
Άσχημα τα νέα για τον Νικ: μια καινούργια μαθήτρια μπαίνει ανάμεσα σ’ εκείνον και τους φίλους του. Αλλά υπάρχουν και χειρότερα, γιατί όταν αντεπιτίθεται καταλήγει να φάει αποβολή. Θα καταφέρει ο Νικ να αποκαταστήσει την καλή του φήμη; Ή θα αναγκαστεί να μπει στο Πρόγραμμα Προστασίας Παιδιών, να αλλάξει ταυτότητα και να μετακομίσει στην άκρη του κόσμου; Σύγχρονη και απλή γλώσσα, απίθανο χιούμορ, αστεία και εξαιρετικά ασπρόμαυρα σκίτσα.
Συγγραφέας:Fry Michael
Εκδόσεις: Παπαδόπουλος
Αριθμός Σελίδων: 240
Ηλικία: 9+
Σκουφοκοκκινίτσα
Δύο όψεις μιας ιστορίας σε ένα βιβλίο. Η διάσημη ιστορία της Κοκκινοσκουφίτσας, όπως την ξέρουμε, αλλά και η ιστορία… αλλιώς, ιδωμένη από μια άλλη οπτική γωνία.
Τι πραγματικά έγινε στο δάσος; Ποιος ήταν τελικά αυτός ο Κυνηγός και πώς βρέθηκε την κατάλληλη στιγμή εκεί για να σώσει την Κοκκινοσκουφίτσα; Ήταν ο Κακός ο Λύκος τόσο κακός όσο νομίζουμε; Τι γύρευε η μικρή Κοκκινοσκουφίτσα μόνη της στο δάσος; Ο δαιμόνιος ρεπόρτερ, Φάνης ο Μπούφος, είναι αποφασισμένος να ανακαλύψει τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις του γνωστού παραμυθιού.
Ένα βιβλίο που μιλάει για τον ρατσισμό στα κλασικά παραμύθια, τον σχολικό εκφοβισμό και τη φιλία. Ένα εργαλείο για γονείς και εκπαιδευτικούς που μαθαίνει στα παιδιά να διαβάζουν ανάμεσα στις γραμμές και να αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη.
Γιατί έχει ο καιρός γυρίσματα, αλλά και δυο όψεις τα νομίσματα…
Συγγραφέας: Μαρίνα Γιώτη
Εκδόσεις: Διόπτρα
Ηλικία: 3-6
Λύκε, λύκε είσαι εδώ
– Ξύπνα, υπναρά! Ώρα για σχολείο μου λέει η μαμά και φεύγει. Σηκώνομαι με δυσκολία.
– Μην ξεχάσεις να ανοίξεις τα παντζούρια! φωνάζει από μακριά.
– Μην ξεχάσεις να ανοίξεις τα παντζούρια! φωνάζει από μακριά.
Στην αρχή το έκανα αμέσως, αλλά τον τελευταίο καιρό φοβάμαι.
Δεν πρέπει να πέρασε ένας μήνας
από τότε που δυο λύκοι με τρόμαξαν.
Είχαν κρυφτεί, και μόλις άνοιξα τα παντζούρια,
πετάχτηκαν μπροστά μου…
Παίρνω μια βαθιά ανάσα! Θα τους αντιμετωπίσω…
Δεν πρέπει να πέρασε ένας μήνας
από τότε που δυο λύκοι με τρόμαξαν.
Είχαν κρυφτεί, και μόλις άνοιξα τα παντζούρια,
πετάχτηκαν μπροστά μου…
Παίρνω μια βαθιά ανάσα! Θα τους αντιμετωπίσω…
Συγγραφέας: Βασίλης Κουτσιαρής
Εκδόσεις: Ελληνοεκδοτική
Ηλικία: 7+
Εικονογράφηση: Αιμιλία Κονταίου
Εκδόσεις: Ελληνοεκδοτική
Ηλικία: 7+
Εικονογράφηση: Αιμιλία Κονταίου
Οι νταήδες του βυθού και ο Ρομπέν των θαλασσών
Ποιος είπε πως οι ήρωες γεννιούνται θαρραλέοι ή πως γνωρίζουντη δύναμή τους και το δρόμο τους από την αρχή;Ο φίλος μας ο Ιερεμίας, που υποφέρει καιρό από τα Κοφτερά Χαμόγελα, τους νταήδες του βυθού, υψώνει την ηρωική του μύτη και ορμά να υπερασπιστεί με γενναιότητα το δίκαιο, για τον εαυτό του και για αυτούς που αγαπά. Μια ιστορία για τον εκφοβισμό (bullying), δοσμένη με χιούμορ και ευαισθησία,που σκοπό έχει να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά, να εμψυχώσει εκείνα που μπορεί να βρίσκονται στη θέση του θύματος και να αποτρέψει όσα έχουν συμπεριφορά θύτη. Στο παράρτημα του βιβλίου τα παιδιά, εκτός από το σταυρόλεξο και τις ακροστιχίδες, θα βρουν και ένα γράμμα από τον ίδιο τον ξιφία Ιερεμία, στο οποίο τους δίνει συμβουλές για το τι πρέπει να κάνουν αν βρίσκονται στη θέση του θύματος, του θύτη ή του θεατή. Επιπλέον, για τους εκπαιδευτικούς και τους εμψυχωτές ομάδων με παιδιά υπάρχουν αρκετές προτάσεις για την επεξεργασία της ιστορίας, με κύριο στόχο τη διερεύνηση της στάσης των εμπλεκομένων στο φαινόμενο του εκφοβισμού, των επιπτώσεων και των τρόπων αντιμετώπισής του.
Συγγραφέας: Γιώτα Κ. Αλεξάνδρου
Εκδόσεις: Susaeta
Ηλικία: 5+ ετών
Θες να παίξουμε;
Η ζωή θα μπορούσε να είναι ένα υπέροχο παιχνίδι για όλους, όμως όλα τα πράγματα στη ζωή δεν είναι παιχνίδι. Η Αρετή χρειάστηκε κάποτε να φάει το γλυκό της από το πάτωμα, ο Άγγελος έμαθε να κρύβεται και να φεύγει μακριά, ο Τζαράχ άφησε έναν πόλεμο πίσω στην πατρίδα του και βρήκε έναν άλλο εδώ, αν όχι χειρότερο, σίγουρα πιο ύπουλο, κι ο Τριαντάφυλλος δεν έμοιαζε με κανέναν και δεν έφταιγε γι’ αυτό, αλλά δεν το καταλάβαινε, ούτε αυτός, ούτε οι άλλοι. Τέσσερις δρόμοι που περνάνε μπροστά από ένα σχολείο, ένα νηπιαγωγείο, ένα στάδιο και μια κατασκήνωση ενώνονται με έναν περίεργο τρόπο στο πριν, στο τώρα και στο μέλλον. Οκτώ ήρωες μοιράζονται αυτό που ίσως όλοι μας έχουμε βιώσει. Κάποιους που μας συστήθηκαν ως Νταήδες, Ξερόλες, Καμπόσοι και Μάγκες. Ήταν πράγματι; Πολλές φορές στη ζωή μας τα πάντα μετριούνται με μια μεζούρα, αλλά κάποιοι πάντα περισσεύουν και τα θύματα γίνονται εύκολα θύτες –και το αντίθετο– σε ένα παιχνίδι ρόλων, που μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικά επικίνδυνο, γιατί δυστυχώς όλα τα πράγματα στη ζωή δεν είναι παιχνίδι.
Το βιβλίο φέρει την υπογραφή του best selling συγγραφέα Νίκου Μιχαλόπουλου και είναι ένα δυνατό graphic novel, επίσημο βιβλίο του ΧΑΜΟΓΕΛΟΥ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ, που κατέχει την Πανευρωπαϊκή Προεδρία για θέματα bullying.
Συγγραφέας: Μιχαλόπουλος Νίκος
Εκδότης: Άγκυρα