Πράγματι, η συμπεριφορά όλων των παιδιών κάποιες στιγμές είναι ιδιαίτερα ενοχλητική ή και εκτός ελέγχου.Τα μικρά κυρίως παιδιά γίνονται πολύ ζωηρά, βρίσκονται σε διαρκή κίνηση, κάνουν θόρυβο, φωνάζουν, αρνούνται να περιμένουν τη σειρά τους ή να τελειώσουν αυτό που ξεκίνησαν.
Αυτή η συμπεριφορά, όμως, είναι παροδική κι έπειτα από λίγο ηρεμούν και συνεργάζονται καλά. Ωστόσο, κάποια παιδιά παρουσιάζουν, σε μεγάλη συχνότητα, αυξημένη κινητική δραστηριότητα και παρορμητικότητα, ακόμα και σε συνθήκες που θα έπρεπε να είναι ήσυχα σε σχέση με την ηλικία τους και το στάδιο ανάπτυξής τους.
Δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν και να ολοκληρώσουν τη δραστηριότητα που κάνουν ή να περιμένουν τη σειρά τους, με άμεση επίπτωση στην καθημερινότητά τους.
Αυτά τα παιδιά παρουσιάζουν διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ). Είναι μια νευροβιολογική διαταραχή που εμφανίζεται σε ένα ποσοστό πάνω από 6% των παιδιών σχολικής ηλικίας. Τις περισσότερες φορές, το πρόβλημα γίνεται αντιληπτό κυρίως όταν το παιδί καλείται να λειτουργήσει σε κάποια ομάδα, όπως στον παιδικό σταθμό, το νηπιαγωγείο ή το σχολείο. Είναι 3-4 φορές πιο συχνή στα αγόρια απ’ ό,τι στα κορίτσια.
Tύποι διαταραχής
Γενικά, διακρίνονται τρεις υποκατηγορίες ή τύποι της διαταραχής. Στη μία κυριαρχεί η διάσπαση προσοχής, στη δεύτερη κυριαρχεί η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα και στην τρίτη έχουμε ένα συνδυασμό διάσπασης προσοχής - υπερκινητικότητας - παρορμητικό-τητητας. Τα περισσότερα παιδιά (σύμφωνα με το DSM-V) παρουσιάζουν τον τρίτο τύπο.
Στην τάξη
Οι δυσκολίες στην προσοχή γίνονται αντιληπτές από το γεγονός ότι το παιδί δεν συγκεντρώνεται στην εργασία του για να την ολοκληρώσει και δυσκολεύεται να οργανώσει σωστά τις υποχρεώσεις του. H υπερκινητικότητα. Μπορεί να φανεί από τη δυσκολία του παιδιού να παραμένει καθιστό, από το γεγονός ότι τρέχει μέσα στην τάξη, ενοχλεί, πειράζει αντικείμενα. H παρορμητικότητα. Συχνά διαφαίνεται από τις βιαστικές απαντήσεις που δίνει το παιδί, χωρίς όμως ο δάσκαλος να έχει ολοκληρώσει την ερώτησή του, ή από τα σχόλια που κάνει, παίρνοντας το λόγο από έναν άλλο συμμαθητή του. Eπίσης, από την αδυναμία του να περιμένει τη σειρά του στις διάφορες δραστηριότητες της ομάδας ή να προσέξει τις οδηγίες προτού ξεκινήσει να κάνει τις διάφορες ασκήσεις που του ζητούν, καθώς και από το γεγονός ότι διακόπτει το δάσκαλο κατά τη διάρκεια του μαθήματος.
Στο σπίτι
Οι δυσκολίες της προσοχής γίνονται αντιληπτές από την αδυναμία του παιδιού να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις και στις οδηγίες των άλλων και από το συχνό πέρασμα από τη μια δραστηριότητα στην άλλη, χωρίς να τις ολοκληρώνει. H υπερκινητικότητα γίνεται αντιληπτή από την αδυναμία του παιδιού να παραμένει καθιστό όπου πρέπει και από την εναλλαγή δραστηριοτήτων που μένουν στη μέση. Η παρορμητικότητα. Tα προβλήματα που συνδέονται με αυτή τη διαταραχή διαφαίνονται από τις συχνές παρεμβολές που κάνει όταν τα άλλα μέλη της οικογένειας προσπαθούν να μιλήσουν για κάποιο θέμα, ακόμα και από την απερίσκεπτη συμπεριφορά του που ευνοεί τα ατυχήματα.
Τι μπορείτε να κάνετε…
• Να ενημερωθείτε από τον ειδικό για το πρόβλημα της ΔΕΠ-Υ, ώστε να μάθετε να αντιμε-τωπίζετε σωστά το παιδί.
• Nα έχετε προσδοκίες ανάλογες με τις δυνατότητες του παιδιού.
• Nα έχετε υπόψη σας ότι το παιδί χρειάζεται ενθάρρυνση, έπαινο και αποδοχή από εσάς.
• Nα γνωρίζετε ότι η αντίδραση του παιδιού είναι ανεξάρτητη από τη θέλησή του.
• Nα έχετε κατά νου ότι το παιδί ξεχνά πολύ γρήγορα τις οδηγίες ή τις απαγορεύσεις σας.
• Σε περιπτώσεις έντασης να προσπαθείτε να του στρέψετε αλλού την προσοχή, για να αποφεύγονται οι αντιπαραθέσεις, που δεν οδηγούν πουθενά.
• Nα λαμβάνετε υπόψη ότι η μελέτη των μαθημάτων γίνεται πιο εύκολη, όταν απομακρύνετε οτιδήποτε αποσπά την προσοχή του.
• Είναι προτιμότερο το παιδί να ακολουθεί ένα καθορισμένο πρόγραμμα.
• Τα υπερκινητικά παιδιά θέλουν περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσουν μια εργασία.
• Nα θυμάστε ότι είναι καλό να ασχολούνται με την κολύμβηση, το στίβο ή άλλα αθλήματα, ώστε να εκτονώνουν την ενεργητικότητά τους.
Από το βιβλίο της Α. Καππάτου "Οι γονείς κάνουν την διαφορά "Εκδόσεις Μίνωας
Περισσότερες συμβουλές εδώ.