Ένα αγόρι που δε μεγάλωσε ποτέ
«Όλα τα παιδιά μεγαλώνουν, εκτός από ένα. Σύντομα συνειδητοποιούν ότι μεγαλώνουν… αυτή είναι η αρχή του τέλους».Έτσι ξεκινά το διάσημο, κλασικό παραμύθι του James Barrie. «Πίτερ Παν». Ακούγεται αθώο, όμως μια πιο προσεκτική ματιά στη ζωή του συγγραφέα αποκαλύπτει μια… πιο σκοτεινή πλευρά.![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
Δεν πρόκειται να μεγαλώσω
«Ολόκληρη η ζωή του James Barrie οδηγούσε στη δημιουργία της ιστορίας του Πίτερ Παν» έγραψε ένας από τους βιογράφους του.
Μια κρίσιμη χρονιά ήταν το 1886 όταν ο James, το νεότερο από τα δέκα παιδιά μιας σκοτσέζικης οικογένειας ήταν έξι χρονών: ο αδερφός του ο David –το καμάρι της οικογένειας- σκοτώθηκε σε ένα ατύχημα στον πάγο. Η μητέρα του ήταν συντετριμμένη κι έτσι ο μικρός James αποφάσισε να αρχίσει να μιμείται τη συμπεριφορά και τον τρόπο ομιλίας του David.
Η περίεργη αυτή συμπεριφορά συνεχίστηκε για χρόνια και… έγινε ακόμη πιο περίεργη.
Όταν ο James έγινε 13 –όσο χρονών ήταν ο αδερφός του όταν σκοτώθηκε- σταμάτησε να μεγαλώνει (στην κυριολεξία). Δεν ψήλωσε άλλο, ενώ δε χρειάστηκε να ξυριστεί παρά μόνο όταν έγινε 24 ετών και η φωνή του ήταν ψιλή, σαν ενός μικρού αγοριού.
Επιτυχία και αποτυχία
Από παιδί ακόμη ο James ήθελε να δημιουργεί ιστορίες. Αφότου αποφοίτησε, μετακόμισε στο Λονδίνο για να γίνει συγγραφέας και σύντομα κατάφερε να δει τη δουλειά του να δημοσιεύεται.
Σύντομα έγινε ένας από τους πιο γνωστούς συγγραφείς της Μ. Βρετανίας.
Παρά την επαγγελματική του επιτυχία, ο Barrie ήταν αφόρητα ντροπαλός με τις γυναίκες και η ιδέα του γάμου τον τρομοκρατούσε.
Μια μέρα έγραψε στο ημερολόγιό του: «Η απόλυτη φρίκη, ονειρεύτηκα ότι είμαι παντρεμένος και ξύπνησα ουρλιάζοντας».
Κάποια στιγμή ερωτεύτηκε την Mary Ansell, η οποία είχε παίξει σε κάποιο από τα πρώτα του έργα. Εκείνη τον φρόντισε πολύ όταν προσεβλήθη από πνευμονία, και αφού ανάρρωσε αποφάσισε να την παντρευτεί.
Ο γάμος ήταν μια καταστροφή.
Ο Barrie δεν ήταν ικανός να κάνει μια πιο… στενή σχέση και ενδεχομένως να ήταν και ανίκανος, καθώς ήταν «κολλημένος» τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά σε μια κατάσταση «παιδικής ηλικίας», αναφέρει δημοσίευμα στο m.neatorama.com.
Η Mary ερωτεύτηκε ένα νεότερο συγγραφέα, τον Gilbert Cannan, και ζήτησε διαζύγιο από τον Barrie. Εκείνος αρνήθηκε να τής το δώσει γιατί ο γάμος του προσέδιδε την εικόνα του «φυσιολογικού».
Όταν όμως εκείνη απείλησε ότι θα έλεγε σε όλους ότι ήταν ανίκανος και πως ο γάμος τους δεν είχε ολοκληρωθεί ποτέ σεξουλικά, ο Barrie ενέδωσε.
Το 1899 κι ενώ ήταν ακόμη παντρεμμένος και δυστυχής, ο Barrie έγινε φίλος με τους George, John, και Peter Davies και τη μητέρα τους Sylvia, οι οποίοι ζούσαν στο Kensington Park στο Λονδίνο.
Ο πατέρας των παιδιών, Arthur Davies, ήταν πολύ απασχολημένος με την καριέρα του στη δικηγορία, για να περνάει χρόνο με την οικογένειά του. Ο Barrie όμως που δεν είχε αποκτήσει δικά του παιδιά, ευχαριστιόταν πολύ να παίζει με τα αγόρια.
Πήγαινε πολύ συχνά στο σπίτι τους, μέχρι που νοίκιασε και ένα μικρό σπιτάκι κοντά στο εξοχικό τους στο Surrey.
Η όμορφη μητέρα των παιδιών ήταν η ιδανική για τον Barrie, ο οποίος όμως ένιωθε πραγματικά ο εαυτός του όταν ήταν με τα αγόρια. Τα συναντούσε καθημερινά κι έπαιζε μαζί τους στο πάρκο ή στο σπίτι τους. Έφτιαχναν ιστορίες και έπαιζαν διάφορους φανταστικούς ρόλους.
«Γεννιέται» ο Πίτερ
Το 1901 ο Barrie εκτύπωσε μόλις δύο αντίτυπα από ένα βιβλίο με τις περιπέτειες που είχε με τα παιδιά των Davies, το οποίο είχε ονομάσει «The Boy Castaways of Black Lake Island» και έδωσε το ένα στον πατέρα των παιδιών. Εκείνος το ξέχασε σε ένα τρένο.
Την επόμενη χρονιά ο Barrie δημοσίευσε μια νοβέλα με αυτές τις περιπέτειες με τίτλο «The Little White Bird». Σε μία από αυτές τις ιστορίες, ο αφηγητής αναφέρει την ύπαρξη ενός 7χρονου αγοριού, του Πίτερ Παν, ο οποίος μπορεί να πετάει μακριά από τους γονείς του και ζει με νεράιδες. Όλα τα παιδιά ήταν κάποτε πουλιά, λέει η ιστορία, αλλά σύντομα ξεχνούν πώς να πετούν.
Ο Πίτερ κάποια στιγμή επιστρέφει στο σπίτι του, όμως προς έκπληξή του βλέπει μέσα από το παράθυρο ότι η μητέρα του κρατάει ένα νέο μωρό στην αγκαλιά της και πως τον έχει ξεχάσει.
Τώρα ο Πίτερ Παν δε μπορεί να επιστρέψει σπίτι του και δε θα μεγαλώσει ποτέ.
Το παραμύθι «The Little White Bird» έγινε σύντομα δημοφιλές και οι αναγνώστες του ζητούσαν από τον Barrie να γράψει περισσότερες ιστορίες για το χαρακτήρα του Πίτερ Παν.
Ο Barrie ήξερε ακριβώς πώς θα μπορούσε να φέρει πίσω τον Πίτερ Παν.
Σε κάποια παιδική, θεατρική σκηνή του Λονδίνου.
Οι Darlings
Ο Barrie γνώριζε ότι το ελεύθερο πνεύμα των αγοριών Davies ήταν αυτό που τον βοήθησε να εμπνευστεί τον Πίτερ Παν.
Η οικογένεια Davies –η αξιαγάπητη μητέρα, ο ανυπόμονος πατέρας και τα αξιολάτρευτα αγόρια- αποτέλεσαν το «μοντέλο» των Darlings στο έργο. Ο Barrie χρησιμοποίησε μέχρι και τα ονόματά τους.
Ο κ. Darling πήρε το όνομα του μεγαλύτερου αγοριού, George Davies, ο Jack Davies έγινε John Darling, οι Michael και Nicholas έγιναν Michael Nicholas Darling και ο Peter Davies έγινε ο… Πίτερ Παν.
Ο συγγραφέας εμφανίζεται ως ο Κάπτεν Τζέιμς Χουκ, ο οποίος έχει μόνο ένα χέρι, το αριστερό.
Ο Barrie υπέφερε από τενοντίτιδα και το δεξί του χέρι ήταν παράλυτο.
Τον Κάπτεν Χουκ καταδιώκει ένας κροκόδειλος, ο οποίος έχει καταπιεί ένα ρολόι που χτυπά. Οι βιογράφοι του Barrie εκτιμούν ότι ήταν μια μεταφορά ότι ο «τον κυνηγούσε αδυσώπητα ο χρόνος».
Ο Barrie πρόσθεσε και μία αδερφή, τη Wendy, από τη Margaret Henley τη νεκρή κόρη της φίλης του W.E. Henley. Το εξάχρονο κορίτσι αποκαλούσε το Barrie «φίλο» της (“fwendy”- friend) και από αυτή τη λέξη εκείνος τής έδωσε το όνομά της.
Σύντομα έγινε ένα από τα πιο δημοφιλή αγγλικά ονόματα για κορίτσια.
Θα πετάξει ποτέ ο Πίτερ Παν;
Ο Πίτερ Παν όδευε για το… ενήλικο θέατρο. Όμως ο Barrie, που είχε μια συμφωνία με τον παραγωγό Charles Frohman για έργο, τού είπε ότι θα του ετοιμάσει ένα εντελώς δωρεάν αν έκανε την παραγωγή του «παιδιού» του, του «Πίτερ Παν».
«Δε νομίζω ότι θα γίνει εμπορική επιτυχία» έλεγε τότε ο Barrie.
Όμως ο Frohman, ένας πλούσιος Αμερικανός που του άρεσε το ρίσκο, είπε ότι θα αναλάμβανε και τα δύο έργα.
Αφού διάβασε την υπόθεση του Πίτερ Παν, ενθουσιάστηκε τόσο που όποτε συναντούσε κάποιο γνωστό του στο δρόμο, σταματούσε για να του διαβάσει ένα κομμάτι.
Το έργο παίχτηκε πρώτη φορά στο θέατρο του York, στις 27 Δεκεμβρίου του 1904, με την ηθοποιό Nina Boucicault να παίζει τον Πίτερ Παν.
Ο ρόλος ήταν πολύ απαιτητικός για ένα παιδί και μόνο ένας ενήλικας θα μπορούσε να θυμάται τα λόγια. Και μόνο μια γυναίκα θα μπορούσε να περάσει για… ένα μικρό αγόρι στη σκηνή.
Ο «Πίτερ Παν» έγινε αμέσως επιτυχία. Το 1906 ακολούθησε ο «Πίτερ Παν στους Κήπους του Κένσινγκτον» και το 1911 «Ο Πίτερ Παν και η Γουέντι».
Η μοίρα των «χαμένων αγοριών»
Η μοίρα των «χαμένων αγοριών»
Η ιστορία όμως αυτή δεν έχει χαρούμενο τέλος.
Ο Arthur Davies πέθανε από καρκίνο και ο Barrie και η Sylvia μπορούσαν πλέον να παντρευτούν.
Ο Barrie τής αγόρασε μάλιστα και δαχτυλίδι αρραβώνων, όμως πέθανε κι εκείνη από καρκίνο.
Ξαφνικά, ο Barrie έγινε ο νόμιμος κηδεμόνας πέντε αγοριών ηλικίας από 7 έως 17 ετών.
Αφιέρωσε τη ζωή του σε αυτά. Τα έβλεπε σαν δικά του, όμως τα αγόρια ένιωθαν ότι ήταν πολύ κτητικός απέναντί τους.
Κάποιο βιογράφοι ισχυρίζονται ότι τα παιδιά δε μεγάλωσαν καλά μαζί του, επειδή η ζωή τους περιστρεφόταν πάντα γύρω από τη σχέση που είχαν με τον «διάσημο» James Barrie.
Από την άλλη εκείνος δεν έδειχνε το ίδιο ενδιαφέρον για την πραγματική του οικογένεια. Έγινε προστάτης και των εγγονιών του αδερφού του, όταν πέθαναν οι γονείς τους, όμως παρότι πλήρωσε για τη μόρφωσή τους, αρνιόταν να τα δει.
Ο George, ο μεγαλύτερος γιος των Davies και αγαπημένος του Barrie, πέθανε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο το 1915. Ο Michael πνίγηκε σε μια πισίνα στην Οξφόρδη ενώ τού μάθαινε κολύμπι ένας φίλος του: τότε κυκλοφόρησαν ωστόσο και φήμες ότι αυτοκτόνησε.
Ο John παντρεύτηκε και απομακρύνθηκε από τον Barrie, ενώ ο Peter αυτοκτόνησε όταν ενηλικιώθηκε. Κάποιοι λένε ότι ήθελε να απαλλαγεί από τον τίτλο που τού απέδιδαν όλοι του «Πίτερ Παν».
Ο Barrie κατέληξε διάσημος και πλούσιος, όμως μοναχικός και δυστυχής. Τον περιέγραφαν ως «πρόωρα γερασμένο και μαραμένο».
Λίγο πριν πεθάνει, το 1937, άφησε με διαθήκη του όλα τα έσοδα από τα πνευματικά δικαιώματα του «Πίτερ Παν» στο νοσοκομείο για άρρωστα παιδιά του Λονδίνου Great Ormond Street Hospital.
Βάσει της αγγλικής νομοθεσίας τα πνευματικά δικαιώματα δεν μπορούν να παραταθούν για πάνω από 50 και στη συνέχεια θεωρούνται δημόσια περιουσία. Όμως η Βουλή έκανε μια εξαίρεση και επέτρεψε τη χρηματοδότηση του νοσοκομείου για τη φροντίδα άρρωστων παιδιών… χάρη σε ένα «αγόρι που δε μεγάλωσε ποτέ».