Πώς να βοηθήσετε το παιδί με την επανάληψη πριν τις εξετάσεις

Όπως εξηγεί η εκπαιδευτικός – ψυχολόγος κ. Μαργαρίτα Μανσόλα αναφερόμενη σε μαθητές των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού, εν όψει των διαγωνισμάτων "οι γονείς πρέπει να βοηθήσουν το παιδί να καταλάβει ότι επανάληψη σημαίνει καλό προγραμματισμό του χρόνου του. Το παιδί δεν μπορεί να αντιληφθεί τον όγκο, το βάθος και τις αυξημένες απαιτήσεις ενός επαναληπτικού διαγωνίσματος. Όπως είναι φυσικό κάνει τη σύγκριση με την προηγούμενη εμπειρία του και νομίζει πως πρόκειται για ένα από τα γνωστά τεστάκια. Εκείνο δε που αδυνατεί εξ ορισμού να συλλάβει είναι τον χρόνο που απαιτεί η προετοιμασία για το διαγωνισμα. Η αντίληψη του χρόνου είναι πολύ αφηρημένη σε αυτή την ηλικία και το παιδί έχει αναγκη τον ενηλικα που θα το βοηθήσει να καθορίσει το χρονικό πλαισιο της μελετης του".

Αφού, λοιπόν, φροντίστε να καθαρίσετε και να οργανώσετε τον χώρο διαβάσματος των παιδιών, ο οποίος πρέπει να είναι ήσυχος και καλά φωτισμένος, βοηθήστε το παιδί να οργανώσει τον χρόνο του.

Μία καλή συμβουλή που δίνει η κ. Μανσόλα είναι "οι γονείς να καταρτίσουν μαζί με το παιδί ένα πρόγραμμα μελέτης με βάση τον όγκο και τον βαθμό δυσκολίας του κάθε μαθήματος και να περάσουν στο παιδί το μήνυμα πως ένα μάθημα με πολλή ύλη και «άλφα» βαθμό δυσκολίας χρειάζεται διαφορετικό χρόνο μελέτης από κάποιο άλλο. Με βάση αυτόν τον διαχωρισμό και το καθημερινό πρόγραμμα του παιδιού (εξωσχολικές δραστηριότητες, κοινωνική ζωή κ.λ.π.) θα φτιάξουν μαζί ένα χρονοδιάγραμμα μελέτης που είναι σημαντικό να είναι ρεαλιστικό."

Η ειδικός εξηγεί ότι είναι σημαντικό να καταλάβουν τα παιδιά ότι όσο μεγάλη κι αν τους φαντάζει η ύλη, όλα γίνονται σιγά-σιγά. "Οι πολλές σελίδες δεν είναι παρά το άθροισμα πολλών μικρότερων. Με σωστό προγραμματισμό μπορεί να ολοκληρωθεί η μελέτη, σε ξεχωριστά χρονικά διαστήματα", λέει η ίδια.

Μπορείτε, λοιπόν, να φτιάξετε μαζί με το παιδί ένα ημερολόγιο επαναλήψεων, το οποίο πρέπει να βασίζεται στις ημέρες που πρόκειται να λάβει χώρα το τεστ για το κάθε μάθημα. Τα παιδιά συνήθως ενημερώνονται αρκετές ημέρες πριν για τα μεγάλα διαγωνίσματα, προκειμένου να έχουν χρόνο να οργανώσουν το διάβασμά τους. Μπορείτε, λοιπόν, να μοιράσετε στις ημέρες αυτές το διάβασμα έτσι ώστε να κάνουν τα παιδιά καθημερινά μια καλή επανάληψη.

Κατά την επανάληψη πριν το διαγωνίσμα η κ. Μανσόλα τονίζει ότι οι γονείς μπορούν να είναι υποστηρικτικοί με το διάβασμα του παιδιού και να του δίνουν συμβουλές οργάνωσης και προγραμματισμού, αλλά όχι να παίζουν τον ρόλο του δασκάλου ή το ελεγκτή (π.χ. "πες μου το μάθημα για να δω αν το ξέρεις"). Η στάση αυτή δεν βοηθά το παιδί, γιατί του μαθαίνει να εξαρτάται αντί να αυτονομείται, ενώ υπάρχει κίνδυνος να διαβρώσει τη σχέση του με τους γονείς.

Μπορείτε, πάντως, να βοηθήσετε το παιδί να ορίσει «στόχους» για την καθημερινή αυτή επανάληψη, οι οποίοι να είναι ρεαλιστικοί: Για παράδειγμα, αν έχει να διαβάσει 20 σελίδες ιστορίας, αποφασίστε μαζί πόσες μπορεί να διαβάζει κάθε ημέρα, ώστε να αποτυπώνει ό,τι διαβάζει αλλά και να προλάβει να ολοκληρώσει την επανάληψη μέχρι την ημέρα του διαγωνίσματος.

Δώστε στο παιδί μολύβια και μαρκαδόρους για να υπογραμμίζει και να κρατά σημειώσεις μόνο του ενώ διαβάζει. Με αυτόν τον τρόπο, λένε οι ειδικοί, το υποσυνείδητο του παιδιού απομνημονεύει πιο εύκολα αυτό που πρέπει να μάθει. Επιπλέον, όταν το παιδί θα επιστρέψει στο σημείο της σημείωσης για να το ξαναδιαβάσει, θα το θυμάται πιο εύκολα αν η σημείωση είναι δική του.

Είναι προτιμότερο οι σημειώσεις του παιδιού να είναι σύντομες και να γίνονται σε μία μόνο πλευρά της σελίδας του βιβλίου (ιδανικά την εξωτερική), γιατί έχει βρεθεί ότι με τον τρόπο αυτόν το παιδί τις θυμάται πιο εύκολα.

Μια καλή ιδέα είναι να πείτε στο παιδί να γράψει σε post-it κάποια σημεία από το διάβασμά του που του είναι πολύ δύσκολο να θυμάται (π.χ. κάποια μαθηματική εξίσωση) και να τα κολλήσει σε διάφορα μέρη του σπιτιού από τα οποία περνά συχνά, π.χ. στον καθρέφτη του μπάνιου. Με τον τρόπο αυτό κάποια στιγμή θα του αποτυπωθούν στη μνήμη!

Βοηθήστε το παιδί να σχηματίσει αστεία μνημονικά και στιχάκια για να θυμάται σημεία που πρέπει να μάθει απ'έξω, ημερομηνίες κ.λ.π.

Μόνο εφόσον το παιδί το επιθυμεί και σας το ζητήσει μπορεί να έρθει σε εσάς, στο τέλος της επανάληψης, να σας δώσει το βιβλίο του και να "τεστάρει"τον εαυτό του σε αυτά που έμαθε. Μπορείτε, μάλιστα, να βοηθήσετε το παιδί να ελέγχει τους χρόνους του δίνοντάς του εκπαιδευτικά βιβλία και αναγνώσματα κατάλληλα για την τάξη του παιδιού με "έτοιμα"τεστ.

Τέλος, προτείνετε στο παιδί να κάνει διαφορετικού τύπου επαναλήψεις, π.χ. γραπτές ή προφορικές, σε διαφορετικά μέρη του σπιτιού, μαζί με συμμαθητές του -αν βοηθιέται από το ομαδικό διάβασμα! Αυτό θα οξύνει περισσότερο τη μνήμη του παιδιού και θα μειώσει την... βαρεμάρα!

Μην πιέζετε το παιδί να κάνει κι άλλη επανάληψη ενώ έχει ήδη αφιερώσει πολύ ώρα στην πρώτη. Δώστε του χρόνο για να ξεκουραστεί, να παίξει, να κάνει κάποια σωματική δραστηριότητα... Μπορεί αν θέλει να ξαναρίξει μια ματιά στις σημειώσεις του αφού έχει ξεκουραστεί, π.χ. πριν πέσει για ύπνο, με πιο καθαρό μυαλό.

Η κ. Μανσόλα επισημαίνει ότι "οι γονείς πρέπει να διασφαλίσουν ότι το παιδί περνά αρκετό χρόνο ξεκούρασης και σωστής μελέτης, το οποίο σημαίνει ότι πρέπει να καλλιεργήσουν στο σπίτι μια κουλτούρα σωστής διαχείρισης χρόνου και μείωσης περισπασμών (π.χ. ανοιχτή τηλεόραση με τις ώρες, ανοιχτός υπολογιστής με χρήση διαδικτύου στο δωμάτιο του παιδιού κ.λ.π.). Υπάρχει χρόνος για όλα, αλλά το παιδί δεν είναι πάντα σε θέση να οριοθετεί όταν όλα είναι διαθέσιμα γύρω του".

Ενθαρρύνετε το παιδί με θετικά σχόλια κατά το διάβασμά του. Επιβραβεύετέ το για τις σωστές απαντήσεις του με θετική κριτική και μην το επικρίνετε όταν δεν θυμάται κάτι ή κάνει λάθη, παρά συνεχίστε να το εμψυχώνετε! Πείστε το ότι μπορεί –κάθε φορά που σας δίνει μια σωστή απάντηση θα το πιστεύει όλο και περισσότερο. Μάλιστα, κατά την περίοδο των εξετάσεων μπορείτε να βάζετε μικρούς στόχους που θα δίνουν κίνητρο στο παιδί, π.χ. «μόλις τελειώσουμε την επανάληψη θα πάμε να πάρουμε παγωτό!».

Δείξτε κατανόηση σε τυχόν εκνευρισμούς και ξεσπάσματα που μπορεί να έχει λόγω άγχους, εν όψει κάποιου διαγωνίσματος. Προσπαθήστε να του μιλάτε ήρεμα και κυρίως δώστε του να καταλάβει ότι εσείς σέβεστε τις προσπάθειές του, το αγαπάτε, και θα είστε εκεί πάντα για να το στηρίζετε, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του διαγωνίσματος. Ακόμα κι αν το αποτέλεσμα δεν είναι άριστο, "σκοπός είναι να μάθει το παιδί να ερμηνεύει την επίδοσή του, όχι να φοβάται και να νιώθει απειλημένο", εξηγεί η ειδικός.

Λίγες ώρες πριν το διαγώνισμα: Φροντίστε το παιδί να κοιμηθεί καλά πριν από το διαγώνισμά του και να φάει ένα καλό πρωινό το πρωί –χωρίς να το πιέσετε, βέβαια, αν δεν θέλει!