Δια να φυτρώσουν τρίχες της κεφαλής κόπτε καθ’ ημέραν ένα κρομμίδιον και τρίβε τον τόπον έως σαράντα ημέραις και φυτρώνουν τρίχες βέβαια.
Αυτή είναι μια από τις «ιατρικές» συμβουλές που έδινε ο σκευοφύλακας Μητροφάνης (1790-1867), μοναχός στη Μονή Μαχαιρά, στο χειρόγραφό του «Ιατροσοφικόν Αντιδοτάριον» όπου είχε συγκεντρώσει συνταγές για θεραπείες διαφόρων ασθενειών ή ακόμα και κρούσματα δαγκώματος από φίδι.
Το χειρόγραφο του Μητροφάνη θεωρείτο χαμένο, τελικα όμως εντοπίστηκε και το 1924 εκδόθηκε στη Λευκωσία από τον ιερομόναχο Φιλάρετο, της ίδιας Μονής.
Όπως δηλώνει ο συγγραφέας στην εισαγωγή του χειρογράφου, οι περισσότερες των συνταγών ήταν «δοκιμασμένες» σε επισκέπτες της Μονής Μαχαιρά: «… εσύγγραψα αυτό εις κοινήν διάλεκτον και απλήν, προς ωφέλειαν των εν ταύτη τη Μονή σου οικούντων πατέρων και αδελφών ημών, και πολλών ξένων ασθενών, των συντρεχόντων ενθάδε χάριν του να ιατρευθώσι».
Διαβάστε λοιπόν μερικά από τα γιατροσόφια του Μητροφάνη και «καταπολεμήστε» τον πονοκέφαλο, τη βαρηκοΐα και τα ρευματικά…
Εις πόνον κεφαλής
Έπαρον σκώληκας της γης ζωντανούς τριακοσίους εξήντα πέντε και πύρωσε έναν κομμάτιν γαστρίν της κούζας του νερού, όμως να είναι παστρικόν, και βάλε τους σκώληκας μέσα και ανακάτωννέ τους να ψοφήσουν: είτα βάλε τους μισόν φιλτζάνιν ξύδιν και δεκαπέντε κουκκιά αρτύματα κοπανισμένα, και βάλε τους ένα κομμάτιν παννίν και δίπλωσέ το και βάλε το εις την κουρίδαν της κεφαλής να κάμη 24 ώρας και περισσότερον
• είτα καθώς το ευγάλεις να έχης νερόν έτοιμον βρασμένον με γλυφόνια ή πριντζόλους ή παταμογειτόνους, και να λουθής καλά και δεν θέλης πονέση την κεφαλήν σου ποτέ.
Δια την κριθαρκάν των ομματοφύλλων
Λάβε σαράντα μήρμιγγες (λήμπουρους), κόψε τα κεφάλια τους ρίξε τα, τους δε λοιπούς κοπανίσας, βάλε τους επάνω εις την κριθαρκάν, δέσε τους και θεραπεύεται.
Δια την βαρυκοΐαν και κουφάλαν
Λάβε χολήν και γάλα γυναικός αρσενοτοκούσης ενώσας στάξον μέσα εις το ωτίον και ακούει.
Δια τον τεταρταίον [πυρετον μαλάριας]
Πιάσε μιαν αλουσαύραν ζωντανήν, οπού είναι γιαλλιστή, και δέσε την μέσα εις κομμάτι ρούχον κόκκινον
• είτα κόψαι τα ονύχια των χειρών και των ποδών του πάσχοντος και τρίψαι τα με την αλουσαύραν έτσι ωσάν είναι δεμένη μες το ρούχον όλα του τα δάκτυλα
• και πάλιν να την απολύσης ζωντανήν εκεί οπού την έπιασες
• όμως όταν την πιάννεις να λέγεις ετούτα τα λόγια
• “σε κυνηγώ και σε πιάννω αλούσαυρε, δια τον τεταρταίον πυρετόν του δούλου του Θεού (δείνα)” και ιάται ο τεταρτιόντας παραχρήμα.
Δια τα ρευματικά εις τα γόνατα και αλλού
Λάβε κόπρον προβάτου, κουδέλλας ως καθώς την ρίξη έτσι ζεστήν βάλε την εις τον πόνον εις τα ρευματικά και αναπάυεσαι από τους πόνους.
zoomblog.org