Από τις 23 Ιουλίου μπήκε για τα καλά στη ζωή μας ο Ν. 4172, ο οποίος - πέραν όλων των άλλων - θίγει τον «πυρήνα» των δικαιωμάτων των Δημοσίων και Δημοτικών Υπαλλήλων, το δικαίωμα στην εργασιακή ασφάλεια (μονιμότητα). Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ζούμε - ύστερα από μισό περίπου αιώνα - τα νέα «Ιουλιανά». Τότε (Ιούλιος 1965) επιστρατεύτηκε από το παλάτι ο - αποστάτης - Μητσοτάκης, ενώ σήμερα επιστρατεύτηκε από την συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, ως κυνηγός κεφαλών, ο υιός Μητσοτάκης! Με το παρόν σημείωμα επιχειρούμε - με κάποιες επισημάνσεις - να κωδικοποιήσουμε τις διατάξεις που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα μας «συντροφεύουν» από εδώ και πέρα, μέχρι που οι αγώνες των εργαζομένων και ολόκληρης της κοινωνίας ανατρέψουν τις μνημονιακές πολιτικές!
1. Με ποια διαδικασία καταργούνται οι οργανικές θέσεις;
Με τη θέση σε ισχύ του νέου νόμου για την κατάργηση οργανικών θέσεων αρκεί – πλέον - Κοινή Υπουργική Απόφαση (του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και του οικείου Υπουργού). Ιδού η διάταξη:
«Επιτρέπεται να καταργούνται θέσεις ανά κατηγορία, κλάδο ή και ειδικότητα σε υπουργεία, αυτοτελείς δημόσιες υπηρεσίες, αποκεντρωμένες διοικήσεις, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού και λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και του οικείου Υπουργού, σε εκτέλεση σχετικών αποφάσεων του Κυβερνητικού Συμβουλίου Μεταρρύθμισης, μετά από τεκμηρίωση που στηρίζεται σε εκθέσεις αξιολόγησης δομών και σχέδια στελέχωσης» (άρθρο 90, παρ. 1).
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Η εν λόγω διάταξη αμφισβητήθηκε από το σύνολο της αντιπολίτευσης και ως αντισυνταγματική. Για την πληρέστερη ενημέρωσή σας παραθέτουμε εδώ απόσπασμα από την έκθεση της επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής, σύμφωνα με την οποία η εν λόγω διάταξη κρίνεται ως αντισυνταγματική:
«Κατά το άρθρο 43 παρ. 2 του Συντάγματος, για να είναι συνταγματικώς επιτρεπτή η νομοθετική εξουσιοδότηση, πρέπει να είναι ειδική και ορισμένη… είναι δε αντισυνταγματική όταν κρίνεται ως γενική και αόριστη. …Υπό το φως των ανωτέρω, δεν στοιχειοθετείται αφενός το ορισμένο των εξουσιοδοτήσεων που παρέχονται στους Υπουργούς Οικονομικών, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και τον εκάστοτε αρμόδιο Υπουργό να προβαίνουν σε κατάργηση ή σύσταση θέσεων ανά κατηγορία κλάδο ή ειδικότητα σε υπουργεία, αυτοτελείς δημόσιες υπηρεσίες, αποκεντρωμένες διοικήσεις, ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού και λοιπά ν.π.δ.δ…» (σελ. 28 της έκθεσης επί του νομοσχεδίου).
2. Τι ισχύει στην περίπτωση που καταργούνται ορισμένες οργανικές του ίδιου κλάδου ή ειδικότητας;
Εάν καταργηθούν ορισμένες θέσεις του ίδιου κλάδου ή και ειδικότητας, η επιλογή του προσωπικού που τίθεται σε διαθεσιμότητα λόγω κατάργησης θέσης διενεργείται με βάση την αποτίμηση των προσόντων όλων των υπαλλήλων του κλάδου ή και της ειδικότητας που ανήκουν οι υπό κατάργηση θέσεις του φορέα, εφόσον υπηρετούν σε υπηρεσίες ή μονάδες που αξιολογήθηκαν - μετά από τεκμηρίωση που στηρίζεται σε εκθέσεις αξιολόγησης δομών και σχέδια στελέχωσης (άρθρο 90, παρ. 2).
3. Με ποια διαδικασία αποτιμώνται τα προσόντα των υπαλλήλων;
Η διαδικασία καθορίζεται με Απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Ιδού η διάταξη:
«Η διαδικασία αποτίμησης των προσόντων, τα αναγκαία δικαιολογητικά, ο αριθμός των μορίων που αντιστοιχούν στα επιμέρους κριτήρια μεταξύ των οποίων λαμβάνεται υπόψη και ο τρόπος εισαγωγής στους φορείς, τα λοιπά ειδικότερα θέματα της αποτίμησης των προσόντων και τα ζητήματα λειτουργίας των Τριμελών Ειδικών Υπηρεσιακών Συμβουλίων καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης» (άρθρο 90, παρ. 2, περίπτ. ε’).
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Η επιστημονική υπηρεσία της Βουλής έκρινε ως αντισυνταγματική και τη συγκεκριμένη διάταξη (σελ. 29 της έκθεσης επί του νομοσχεδίου).
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Και στις δύο περιπτώσεις οι Βουλευτές της συγκυβέρνησης απέρριψαν την πρόταση αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε η αντιπολίτευση.
4. Ποιοι υπάλληλοι εξαιρούνται από τη διαθεσιμότητα;
Στην περίπτωση που καταργούνται ορισμένες θέσεις του κλάδου ή της ειδικότητας, κατ’ εξαίρεση δεν τίθεται σε διαθεσιμότητα:
αα) υπάλληλος που είναι ανάπηρος σε ποσοστό τουλάχιστον 67% ή πολύτεκνος κατά την έννοια των παραγράφων 1 έως 3 του άρθρου πρώτου του ν. 1910/1944 (Α΄ 229), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 6 του ν. 3454/2006 (Α΄ 75), εφόσον τα τέκνα, που ορίζονται στις προαναφερόμενες διατάξεις του ν. 1910/1944, συνοικούν με αυτόν και ανήκουν στην κατηγορία των εξαρτώμενων μελών σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε., όπως ισχύει,
ββ) υπάλληλος του οποίου ο σύζυγος ή η σύζυγος ή τέκνο που ανήκει στην κατηγορία των εξαρτώμενων μελών σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε. και έχει ετήσια εισοδήματα χαμηλότερα των 12.000 ευρώ, και συνοικεί με αυτόν, έχει αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον 67%,
γγ) υπάλληλος ο οποίος, δυνάμει νόμου ή δικαστικής αποφάσεως, ασκεί κατ’ αποκλειστικότητα τη γονική μέριμνα τέκνου, που συνοικεί με αυτόν και ανήκει στην κατηγορία των εξαρτώμενων μελών σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε., όπως ισχύει, και έχει ετήσια εισοδήματα χαμηλότερα των 12.000 ευρώ,
δδ) υπάλληλος του οποίου ο σύζυγος ή η σύζυγος τίθεται σε διαθεσιμότητα δυνάμει του παρόντος νόμου,
εε) υπάλληλος ο οποίος έχει ορισθεί δικαστικός συμπαραστάτης δυνάμει δικαστικής αποφάσεως και συνοικεί με τον συμπαραστατούμενο ο οποίος έχει ετήσια εισοδήματα χαμηλότερα των 12.000 ευρώ.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Στην περίπτωση που καταργούνται όλες οι θέσεις του κλάδου ή της ειδικότητας οι υπάλληλοι που ανήκουν στις κατηγορίες που αναφέρουμε παραπάνω, καθώς και οι κάτοχοι μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος μετατάσσονται σε συνιστώμενες προσωποπαγείς θέσεις (άρθρα 80, 81).
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή (25 Ιουλίου) οι εκπαιδευτικοί - των οποίων οι ειδικότητες καταργήθηκαν – και οι οποίοι είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος δεν μετατάσσονται, αλλά παραμένουν σε καθεστώς διαθεσιμότητας – κινητικότητας!!!
5. Πόσο χρόνο διαρκεί η διαθεσιμότητα;
Η διαθεσιμότητα διαρκεί οκτώ (8) μήνες. Σ’ αυτό το χρονικό διάστημα ο υπάλληλος βρίσκεται σε καθεστώς κινητικότητας (βλέπε παρακάτω τα στάδια αυτής της διαδικασίας). Μετά την πάροδο των οκτώ μηνών και στην περίπτωση που δεν έχει καταστεί δυνατό να μεταταχθεί ή να μεταφερθεί σε άλλη υπηρεσία, ο υπάλληλος απολύεται.
6. Ποια η υπηρεσιακή κατάσταση του υπαλλήλου που έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα;
Στον υπάλληλο που έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα καταβάλλονται τα τρία τέταρτα των αποδοχών του, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Μέχρι την κατά οποιοδήποτε τρόπο λήξη της διαθεσιμότητας εξακολουθούν να καταβάλλονται από το φορέα προέλευσης οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και ασφαλισμένου που αναλογούν για κύρια σύνταξη, επικουρική ασφάλιση, πρόνοια και υγειονομική περίθαλψη. Οι εισφορές αυτές, μετά τη θέση σε διαθεσιμότητα, υπολογίζονται στο ύψος των μειωμένων κατά 25% των αποδοχών του υπαλλήλου που τέθηκε σε διαθεσιμότητα.
7. Ποια τα στάδια της «κινητικότητας»;
Α) Ο αρμόδιος Υπουργός ή ο Πρόεδρος Ανεξάρτητης Αρχής γνωστοποιεί τις κενές θέσεις κατά κατηγορίες, κλάδους ή και ειδικότητες και το πλεονάζον προσωπικό, όπως προκύπτουν από τις εκθέσεις αξιολόγησης και τα σχέδια στελέχωσης των φορέων στο τριμελές συμβούλιο (αποτελούμενο από Αντιπρόεδρο ή Πρόεδρο Τμήματος ΑΣΕΠ και δύο Προϊσταμένους Γενικών Διευθύνσεων των Υπουργείων Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Οικονομικών).
Β) Εντός δέκα ημερών από τη σχετική εντολή του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης το τριμελές συμβούλιο γνωμοδοτεί για τον αριθμό και τα απαιτούμενα προσόντα των υπαλλήλων κατά κατηγορίες, κλάδους ή και ειδικότητες που θα μετακινηθούν στους φορείς υποδοχής κατά σειρά προτεραιότητας.
Γ) Ο Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης εκδίδει σχετική ανακοίνωση, λαμβάνοντας υπόψη τη γνωμοδότηση του τριμελούς συμβουλίου, τις ανάγκες των φορέων και τις προτεραιότητες πολιτικής στελέχωσης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και με την οποία καθορίζονται οι θέσεις που θα καλυφθούν, τα προσόντα των υπάλληλων που απαιτούνται, σύμφωνα με τα οικεία περιγράμματα θέσεων, εφόσον υπάρχουν, για τους κλάδους ή τις ειδικότητες στους οποίους πρόκειται να μεταταχθούν ή μεταφερθούν, η οποία αποστέλλεται στους φορείς προέλευσης και υποδοχής. Με την ανακοίνωση ορίζεται αποκλειστική προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από τη δημοσίευσή της εντός της οποίας οι ενδιαφερόμενοι υπάλληλοι υποβάλλουν αίτηση μετάταξης/μεταφοράς, καθορίζοντας τη σειρά προτίμησης των φορέων που επιθυμούν να μεταταχθούν.
Δ) Το τριμελές ειδικό υπηρεσιακό συμβούλιο του φορέα υποδοχής εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων επιλέγει τους υπαλλήλους που θα μεταταχθούν ή μεταφερθούν σε αυτόν και καθορίζει τη σειρά προτεραιότητάς τους, σύμφωνα με την αποτίμηση των προσόντων τους και το περίγραμμα της θέσης, εφόσον υπάρχει, στην οποία θα μεταταχθούν ή μεταφερθούν. Το τριμελές ειδικό υπηρεσιακό συμβούλιο λαμβάνει υπόψη τον τρόπο εισαγωγής στους φορείς και ιδίως αν πρόκειται για διαδικασία γραπτού διαγωνισμού του ΑΣΕΠ ή για διαδικασία πλήρωσης θέσεων με σειρά προτεραιότητας η οποία διενεργείται εξ ολοκλήρου από το ΑΣΕΠ, ή για διαδικασία που εποπτεύει το ΑΣΕΠ, καθώς και για Διαγωνισμό Εισαγωγής στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, την εργασιακή τους φυσιογνωμία, την εκπαίδευσή τους, τη διοικητική και εργασιακή τους εμπειρία και τα λοιπά στοιχεία του προσωπικού μητρώου τους.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Το τριμελές ειδικό υπηρεσιακό συμβούλιο μπορεί να καλεί τους ενδιαφερόμενους υπαλλήλους σε συνέντευξη με σκοπό την αξιολόγηση των ικανοτήτων και της προσωπικότητάς τους. Η συνέντευξη δίνεται σε δημόσια συνεδρίαση της επιτροπής, και σε αυτήν τηρούνται μαγνητοφωνημένα πρακτικά.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ:
- Οι τρίτεκνοι υπάλληλοι μετατάσσονται ή μεταφέρονται κατά προτεραιότητα.
- Σε περίπτωση ισοβαθμίας μεταξύ των υπαλλήλων λαμβάνεται υπόψη η οικογενειακή κατάσταση του υπαλλήλου.
8. Τι αλλάζει στον προσδιορισμό των κενών και τις μετατάξεις εκπαιδευτικών;
Με την παράγραφο 11 (άρθρο 82) του Ν. 4172 αλλάζει ο τρόπος ποσοτικού προσδιορισμού των κενών θέσεων για το σχ. έτος 2013-2014, αφού δεν λαμβάνονται υπόψη οι προτάσεις των κατά τόπους ΠΥΣΠΕ – ΠΥΣΔΕ και των ΚΥΣΠΕ – ΚΥΣΔΕ που ρητά προβλέπονταν στο Ν. 3848/10 (παρ. 5 και 7, άρθρο 7). Αντίθετα, ο υπολογισμός των κενών και των υπεραριθμιών θα γίνει με βάση τα στοιχεία που έχουν καταχωρηθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα (survey), χωρίς να ληφθούν υπόψη παράγοντες όπως οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, η πολιτισμική και κοινωνική σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού, η σχολική διαρροή, η σχολική υπο-επίδοση κ. ά… Ιδού η διάταξη:
«Για το σχολικό έτος 2013-2014, ο ποσοτικός προσδιορισμός των κενών θέσεων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, των υπηρεσιακών αναγκών, καθώς και το πλεονάζον εκπαιδευτικό προσωπικό ανά ειδικότητα και Διεύθυνση Εκπαίδευσης, γίνεται με διαπιστωτική πράξη που εκδίδεται από τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων κατόπιν εισήγησης της Γενικής Διεύθυνσης Προσωπικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με βάση την επεξεργασία και το συσχετισμό των στοιχείων που έχουν καταχωρηθεί, με ευθύνη των Διευθυντών Εκπαίδευσης, στο προβλεπόμενο στο άρθρο 7 του ν. 3848/2010 (Α΄ 71) ηλεκτρονικό σύστημα. Με βάση τον ανωτέρω προσδιορισμό, με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων καθορίζεται ο αριθμός των εκπαιδευτικών, ανά ειδικότητα και Διεύθυνση Εκπαίδευσης, που υποχρεωτικά μετατάσσονται στις οριζόμενες στην ίδια απόφαση κενές ή συνιστώμενες με την πράξη μετάταξης θέσεις εκπαιδευτικού ή διοικητικού προσωπικού, συναφούς ή μη κλάδου της ίδιας κατηγορίας, με το βαθμό και το Μ.Κ. που κατέχουν, σε υπηρεσίες ή φορείς του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με ταυτόχρονη κατάργηση ισάριθμων κενών ή κενούμενων, εφόσον δεν υπάρχουν, οργανικών θέσεων της αυτής, ανώτερης ή και κατώτερης κατηγορίας. Με την ίδια απόφαση καλούνται οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί να υποβάλουν σχετική αίτηση προτίμησης.
Επί των αιτηθέντων εκπαιδευτικών συντάσσεται αξιολογικός πίνακας κατάταξης με βάση τα κάτωθι κριτήρια: α) συνολική προϋπηρεσία, β) οικογενειακοί λόγοι, γ) συνθήκες διαβίωσης στις έδρες των σχολείων που υπηρέτησαν, δ) κατοχή επιπλέον πτυχίου, ε) κατοχή μεταπτυχιακού και στ) κατοχή διδακτορικού. Ο συνολικός υπολογισμός των μορίων γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 16 του π.δ. 50/1996 (Α΄ 45), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Η κατοχή κάθε επιπλέον πτυχίου ΑΕΙ αποτιμάται με 5 μονάδες, κάθε μεταπτυχιακού με 7 μονάδες και κάθε διδακτορικού με 14 μονάδες. Με βάση την κατάταξη στον ανωτέρω αξιολογικό πίνακα, με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, οι εκπαιδευτικοί μετατάσσονται υποχρεωτικά. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού μπορεί να ρυθμίζεται κάθε ειδικότερο θέμα και λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων του